Etnografia
Dział Etnografii dokumentuje kulturę wsi regionu gliwickiego, a porównawczo także z innych terenów Śląska – znacząca ilość obiektów pochodzi z Beskidu Śląskiego – i Małopolski. W zbiorach znajduje się ponad 6000 obiektów i około 6200 archiwalnych klisz szklanych i fotografii o tematyce etnograficznej.
Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja XIX i XX-wiecznej krakowskiej i śląskiej rzeźby ludowej w drewnie, w tym przedstawienia Chrystusa Frasobliwego, Upadek Chrystusa pod krzyżem, Pieta, wyobrażenia najbardziej popularnych świętych. Malarstwo prezentowane jest przez religijne obrazy malowane na płótnie i na szkle oraz malarskie zdobienia mebli, a także powojenne malarstwo nieprofesjonalne. Uzupełnieniem są oleodruki, obrazy przestrzenne itp.
Dużą część zbiorów stanowią kobiece i męskie stroje ludowe, pochodzące z regionu gliwickiego, z terenu Śląska Cieszyńskiego i innych części Górnego i Dolnego Śląska. Na szczególną uwagę zasługują między innymi czepce haftowane na tiulu oraz wyszywane złotymi nićmi.
Sprzęt domowy i gospodarczy to także istotna część zbiorów, prezentująca wyposażenie dawnych domów wiejskich oraz zajęcia ludności. Wyróżniają się tutaj eksponaty z Beskidu Śląskiego: rzeźbione czerpaki, łyżniki, solniczki, formy na masło oraz dzbany, misy i in. Liczne obiekty dokumentują dawne rzemiosło wiejskie.
Prawie kompletne wyposażenie podgliwickiej kuźni, sprzęty do obróbki drewna, formy piernikarskie, sprzęt do tkactwa, rybołówstwa, szewstwa, powroźnictwa, pszczelarstwa – to tylko niektóre elementy z tej części zbiorów. Wśród nich wyróżnia się sprzęt użytkowy prezentujący jednocześnie bogate zdobnictwo ludowe.
Obrzędowość ludowa związana jest głównie z kolekcją śląskich zdobionych jajek wielkanocnych, tzw. „kroszonek”. Zbiór ten jest plonem konkursów organizowanych przez Muzeum w Gliwicach w latach 60-tych i rokrocznie od 1989 roku. Do zbioru należą także rzeźbione maski zapustne oraz pamiątki religijne, głównie chrztu i komunii.
Wspaniałym uzupełnieniem opisanych zbiorów są archiwalne fotografie ukazujące różne dziedziny życia i obrzędowości wiejskiej, pochodzące nie tylko z terenu Górnego Śląska, głównie z lat 1914-1960.
Eksponaty z zakresu etnografii pozyskiwane są głównie drogą zakupów w trakcie penetracji terenowych, a niejednokrotnie trafiają do zbiorów jako dary od osób prywatnych. Odrębnym źródłem pozyskiwania obiektów są tematyczne konkursy.
Bożena Kubit
Kierownik Działu
Kontakt
ul. Dolnych Wałów 8a
44-100 Gliwice
tel. 323 32 47 43
mpaszko@muzeum.gliwice.pl
Powiązane artykuły
![Tytul](/images/upload/Artykuly/Etnografia/nepomuki/www_mgl_et_1264_articleSmall.jpg)
Artykuł
Nepomuki
![Tytul](/images/upload/Artykuly/Etnografia/malarstwo_na_szkle/mgl_et_818_articleSmall.jpg)
Artykuł
Malarstwo na szkle
![Tytul](/images/upload/Artykuly/Etnografia/mglet2266_articleSmall.jpg)
Artykuł
Ucieczka do Egiptu
![Tytul](/images/upload/Artykuly/Etnografia/rzezba-dawna/mgl_et_1253_articleSmall.jpg)
Artykuł
Rzeźba dawna
Powiązane wystawy
![Tytul](/images/upload/Zamek_Piastowski/1_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa
Gliwice miasto wielu kultur
![Tytul](/images/upload/Wystawy/2018/12_grudzien/13_zydzi/galeria/DSC_2458_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa
Żydzi na Górnym Śląsku
![Tytul](/images/upload/Wystawy/2010/09_wrzesien/17_gliwiccy_kresowianie/IMG_7049_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa
Gliwiccy Kresowianie
![Tytul](/images/upload/Wydarzenia/2022/02_luty/01_twarze_ludowego_karnawalu_wystawa/Twarze-plakat_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa
Twarze ludowego karnawału. Wystawa masek obrzędowych autorstwa beskidzkich twórców ludowych
![Tytul](/images/upload/Wydarzenia/2022/06_czerwiec/01_wkciku_zabawek/zabawki_fb_www3_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa
W kąciku zabawek. Wystawa zabytków ze zbiorów Muzeum w Gliwicach
![Tytul](/images/upload/Wystawy/2022/do_ostatniej_nitki/F5maAe_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa
Do ostatniej nitki. Wystawa odrestaurowanych gorsetów tradycyjnych
![Tytul](/images/upload/Wystawy/2023/03_mistrzowski_filigran/biAuteria_3_exhibitionMedium.jpg)
Wystawa