To był rok trudnych i nieoczekiwanych wyzwań – jednak nawet w czasie pandemii Muzeum w Gliwicach nie traci ducha i nie oddaje pola. Cieszymy się, że znaleźliśmy do Państwa nowe, wirtualne drogi i mimo szalejącego wirusa pozostaliśmy razem – choć w formie on-line. Choć rok 2020 liczył 366 dni, cóż to dla nas – my zorganizowaliśmy łącznie w Muzeum aż 377 wydarzeń, w tym 178 on-line. Przygotowaliśmy dla Państwa 9 wystaw, w tym 6 stacjonarnych i 3 plenerowe, przeprowadziliśmy ponad 250 lekcji dla grup szkolnych i przedszkolnych - stacjonarnych, wyjazdowych i on-line, organizowaliśmy warsztaty, spotkania i promocje książek.
Wśród wydarzeń on-line na szczególną uwagę zasługuje 48 filmów zrealizowanych przez Muzeum i opublikowanych na muzealnym kanale You Tube, filmów o różnorodnej tematyce, w tym 3 wernisaże wystaw:
Na YT znaleźć też można cykl filmowy
„Muzeum (się) kręci!”, złożony z 8 odcinków, w których muzealnicy opowiadają o zabytkach i ważnych wydarzeniach, które zmieniły oblicze Gliwic. Wyprodukowaliśmy też 3 warsztaty filmowe w ramach cyklu:
„Artystyczne praktyki w mieście techniki”, każdy odcinek poświęcony innej technice artystycznej: ebru, monotypii i pozłotnictwu. I co jest wielką zaletą tej formy – filmy są cały czas dostępne, i można do nich wracać.
Na muzealnym kanale YT odbyły się też 3 premiery wydanych w tym roku przez Muzeum książek:
1)
"Gliwicka opozycja 1976–1990. Relacje świadków i uczestników” - przygotowana wspólnie przez Muzeum w Gliwicach oraz Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach, z merytoryczną pomocą katowickiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Wydawnictwo wieńczy szereg realizowanych przez Muzeum działań upamiętniających obchody 40-lecia powstania NSZZ „Solidarność”.
Na YT transmitowaliśmy też na żywo koncert patriotyczny z okazji Święta III Maja. Koncert można tam dziś zobaczyć, podobnie jak zrealizowane przez nas filmy reklamujące Dom Pamięci Żydów Górnośląskich – 2 wersje polsko- i angielskojęzyczną. W naszym „najmłodszym” Oddziale odbyła się w październiku
uroczystość wręczenia medali Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata (hebr. חֲסִידֵי אֻמּוֹת הָעוֹלָם Chasid Umot ha-Olam) – najwyższego izraelskiego odznaczenia cywilnego nadawanego nie-Żydom, przyznawanego przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Jad Waszem w Jerozolimie. Gospodarzem uroczystości byli Ambasador Izraela w Polsce oraz Prezydent Gliwic. Uhonorowanych medalem zostało troje Sprawiedliwych: śp. Stefania i Jan Buchałowie oraz śp. siostra Zofia Szczygielska.
W 2020 roku po raz pierwszy zaprezentowaliśmy publiczności znaczącą część zdjęć składających się na unikatową kolekcję starej fotografii z Działu Etnografii Muzeum w Gliwicach. Utrwalono na nich tradycyjną, coroczną obrzędowość na Górnym Śląsku. Dzięki uzyskanej przez Muzeum w Gliwicach dotacji w wysokości 63 tys. zł z programu „EtnoPolska 2020" Narodowego Centrum Kultury i MKiDN – powstała wystawa plenerowa oraz katalog - pod wspólnym tytułem:
"Fotograficzne widzenie tradycji. Obrzędy doroczne na Górnym Śląsku". Projekt jest zwieńczeniem pracy i badań emerytowanej kierownik Działu Etnografii, Bożeny Kubit.
Możemy powiedzieć, że gliwiccy muzealnicy dokonali też w 2020 roku udanego abordażu na świat wirtualny, tworząc tam swój własny przyczółek. 23 października, dzięki uzyskaniu dotacji Narodowego Centrum Kultury i MKiDN w wysokości 70 tys. zł na realizację projektu "Wirtualnych wystaw wiele... " - uruchomiona została nowa podstrona
„Twoja wirtualna wystawa” – obejmująca trójwymiarowe sale wystawiennicze i muzealne zbiory w postaci cyfrowej: zdigitalizowane jako wysokiej jakości fotografie bądź jako skany 3D, zawierająca wiele materiałów edukacyjnych. Dzięki nowej podstronie zabytki Muzeum w Gliwicach, których w wirtualnych magazynach jest już ponad tysiąc, są na wyciągnięcie ręki i kliknięcie myszką – o każdej porze. Podstrona „Twoja wirtualna wystawa” pozwala nie tylko aranżować cyfrowe ekspozycje, ale także prowadzić różne formy działań edukacyjnych w przestrzeni on-line. Panoszący się wirus nas nie przestraszył i nie zniechęcił do dzielenia się bogactwem naszego dziedzictwa!
A co czeka nas w Anno Domini 2021? Z końcem stycznia otwieramy dwie nowe wystawy, które przygotowaliśmy w Willi Caro - na pierwszym piętrze zaprezentujemy obrazy i prace Rafała Malczewskiego i Antoniego Wieczorka w ramach wystawy „Fedruję śląski krajobraz...”, a w Czytelni Stuki – „Śląsk w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka”. Kuratorem obydwu wystaw jest Marek Meschnik – historyk sztuki. Mamy też bardzo dobrą wiadomość dla zakochanych w porcelanie Rosenthal. W nowej aranżacji wystawa będzie czekać na zwiedzających do momentu, aż po pandemii nie będzie już śladu. W styczniu czekają nas także inne premiery. Po pierwsze – premiera płyty z koncertem skomponowanym w 2013 roku na zamówienie Grzegorza Krawczyka, dyrektora Muzeum w Gliwicach, przez Aleksandra Nowaka, pod tytułem „Dziennik zapełniony w połowie…” na wiolonczelę, perkusję i smyczki. Utwór, w wykonaniu Orkiestry Kameralnej AUKSO, nagrany został w studio Akademii Muzycznej w Katowicach pod dyrekcją Marka Mosia. Premierę będzie mieć także nowy cykl wykładów, które przygotowane zostały w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich – „Mistrz i Małgorzata”. Jego prowadzącymi będą doskonale znani naszej publiczności Sławomir Pastuszka i Małgorzata Płoszaj. W ramach cyklu snuć będziemy opowieści o nieznanych górnośląskich Żydach i ich życiu – życiu zwyczajnym i codziennym, a czasami zachwycającym i pełnym blasku. Dowiemy się między innymi, skąd górnośląscy Żydzi wzięli swoje nazwiska, kim był Abraham Muhr, górnośląski król żydowski, trafiamy do sklepu Arthura Timendorfera przy Polnischestrasse 21 w niemieckim Pless, a także poznamy historię Salo Brauera - górnośląskiego karczmarza wagabundy i jego rodziny. A tuż po Nowym Roku – od 7 stycznia zaprosimy na
ferie z Gliwicami i naszym Muzeum – w trakcie zajęć on-line tym razem będziemy podejmować wątki bliskie współczesności - opowiemy o o współczesnych bohaterach, którzy właśnie tu, w Gliwicach, tworzyli zręby Solidarności i walczyli z komunistycznym zniewoleniem. Opowiemy też o szczególnie ważnym w powojennej historii Gliwic wątku Kresowian, którzy przynieśli ze sobą i zaszczepili w mieście cząstkę Kresów, a także – na zrębie kadry i studentów Politechniki Lwowskiej – stworzyli Politechnikę Śląską. Podczas zajęć dowiemy się między innymi, czy możliwe jest spacerować ulicami Gliwic, będąc jednocześnie… we Lwowie.
Na nadchodzący Nowy Rok życzymy Państwu zdrowia, spokoju, wszelkiej pomyślności – a przede wszystkim – życzymy sobie Was wreszcie zobaczyć na żywo w Muzeum w Gliwicach!