Sotnia rybnicka Policji Górnego Śląska

Wydarzenia

Coś więcej...

Zbigniew Gołasz, podczas nagrania odcinka cyklu "Muzeum się kręci"

Sotnia rybnicka policji Górnego Śląska, zbiory Muzeum w Gliwicach

Rrysunek – niemiecka demonstracja w Katowicach po fałszywej informacji o zdobyciu przez bolszewików Warszawy

Zdjęcie dowództwa I dywizji i sztabu żandarmerii, domena publiczna

Zbigniew Gołasz, podczas nagrania odcinka cyklu "Muzeum się kręci" opowiada o II Powstaniu Sląskim

Muzeum (się) kręci! Odcinek drugi: Sotnia rybnicka Policji Górnego Śląska

TERMIN 15-21 czerwca 2020

W tym roku obchodzimy setną rocznicę wybuchu II powstania śląskiego. Choć zryw ten trwał zaledwie kilka dni, jest jednak bardzo ważny dla dziejów naszej ojczyzny. Było to bowiem, obok powstań wielkopolskich, powstania sejneńskiego i III powstania śląskiego, jedno z nielicznych zwycięskich polskich powstań. II powstanie było odpowiedzią na falę niemieckiego terroru, która przelała się przez Górny Śląsk w 1920 r., kiedy to w wielu miastach, m.in. w Lublińcu, Opolu, Rybniku i Zabrzu, doszło antypolskich zamieszek i działań restrykcyjnych ze strony policji bezpieczeństwa „Sicherheitspolizei“ (SiPo), a której apogeum stanowiły zajścia w Katowicach, kiedy to w reakcji na pogłoski o zdobyciu Warszawy przez bolszewików, demonstrujący swą radość Niemcy starli się z oddziałami francuskimi oraz zaatakowali polskich działaczy, drukarnie i siedziby polskich organizacji. W podpalonej siedzibie Polskiego Komitetu Plebiscytowego zginęło 5 osób. Zamordowano też dr. Andrzeja Mielęckiego. W odpowiedzi do akcji przystąpiła Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska pow. Katowickiego, dowodzona przez Walentego Fojkisa. Pozostali komendanci powiatowi zaczęli nalegać na Polskiego Komisarza Plebiscytowego Wojciecha Korfantego, aby ogłosił powstanie. Ten początkowo zarządził strajk powszechny a następnie, pod hasłem „samoobrony”, powstanie.

Powstanie zostało zlikwidowane 28 sierpnia, a jego cele zostały osiągnięte. Przede wszystkim zlikwidowano SiPo, co Niemcy odczuli bardzo boleśnie. Już 1 września rozpoczęła służbę w zakresie bezpieczeństwa Policja Górnego Śląska, złożona po połowie z Polaków i Niemców, wyłącznie urodzonych i zamieszkałych na obszarze plebiscytowym Górnego Śląska. Pod względem organizacyjnym była podzielona na trzy grupy: opolską, gliwicką i katowicką i podlegała bezpośrednio Komisji Międzysojuszniczej w Opolu. Kandydaci musieli przejść specjalny kurs w Lublińcu. Znamy z imienia i nazwiska pierwszych polskich funkcjonariuszy skierowanych do 2 sotni gliwickiej. Jej komendantem został kpt. Adam Kocur, późniejszy Główny Komendant Policji Województwa Śląskiego oraz prezydent Katowic. Eksponatem, ze zbiorów Muzeum w Gliwicach, związanym pośrednio z tymi wydarzeniami, który chcieliśmy państwu zaprezentować, jest zdjęcie przedstawiające sotnię rybnicką Policji Górnego Śląska - opowie o nim Zbigniew Gołasz, historyk Muzeum w Gliwicach.