Witając gości Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach powiedział:

Witam w dawnym domu oczyszczenia, w bet tahara, w miejscu, w którym żywi żegnali zmarłych. Jednak dzisiaj nie będziemy żegnać zmarłych, zgromadziliśmy się tutaj, aby ich przypomnieć. Będziemy oczyszczać naszą pamięć z tego co zbędne i jałowe, aby dotrzeć do tego co jest właściwą miarą uczynków ludzkich. Opowiemy bowiem o ludziach, którzy dla innych są miarą, trzciną mierniczą, pozwalającą odróżnić i oddzielić dobro od zła, światło od ciemności, życie od śmieci. Przypomnimy życie Sprawiedliwych, którzy płomyczki życia przenosili przez noc i zamieć.

Pragnę wyrazić mój najgłębszy szacunek dla tych osób, dla Sprawiedliwych, cóż więcej mógłbym powiedzieć? Kiedy zastanawiam się nad ich życiem, nad prostotą, a zarazem wielkością tego co uczynili dla drugiego człowieka, czuję wstyd i słabość słów, milknących w obliczu ludzi świętych, wymykających się zwykłemu pojmowaniu rzeczy. Nie dają mi spokoju czyny Sprawiedliwych, są cichym, choć upartym wezwaniem, kołatką sumienia. Sięgnę więc po słowa poety, który znał miarę, proste słowa, bo w biedzie pisane, w Paryżu, dawno już temu. Niech nam dzisiaj towarzyszą…

Czy popiół tylko zostanie i zamęt,

Co idzie w przepaść z burzą? Czy zostanie

Na dnie popiołu gwiaździsty dyjament,

Wiekuistego zwycięstwa zaranie?

(…)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prezydent Gliwic, Adam Neumann, powiedział:


Szanowni Państwo,

jako prezydent Gliwic pragnę przede wszystkim powitać Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata… jestem zaszczycony mogąc ich ugościć w naszych mieście. Dziękuję ambasadorowi Izraela za to, że z naszej gościny zechciał skorzystać.

Gliwice do 1945 roku były miastem niemieckim. Tutejsza społeczność żydowska, wywodziła się z przybyłych z zachodu Europy żydów aszkenazyjskich. Trudno przecenić rolę jaką odegrali oni w rozwoju i historii naszego miasta. Zwłaszcza w szczytowym okresie epoki industrialnej, kiedy gliwiccy żydzi stanowili niemal 17% ogółu wszystkich mieszkańców. Byli wśród nich wybitni przemysłowcy i innowatorzy jak Oskar Troplowitz, wynalazca kremu Nivea, twórca istniejącego do dzisiaj koncernu Beiersdorf, byli wśród nich ludzie kultury i sztuki, lekarze i prawnicy, a także radni miejscy. W większości gliwiccy żydzi byli mocno zasymilowani, utożsamiali się z kulturą, językiem i państwem niemieckim, czując się jego pełnoprawnymi obywatelami - Niemcami wyznania mojżeszowego. Wielu z nich w czasie I wojny światowej oddało życie za swoją ojczyznę. Pomnik im poświęcony, odsłonięty w 1932 roku, stoi kilkanaście kroków stąd. A przecież zaledwie kilka lat potem nazistowskie bojówki podpaliły gliwicką synagogę. Miejsce po niej do dzisiaj pozostaje puste. Ostatecznie tutejsza gmina żydowska została zniszczona w latach 40. W 1903 roku jej przedstawiciele z dumą otwierali Dom, ten w którym teraz jesteśmy, wzniesionym, jak pięknie wówczas powiedziano „Gminie na chwałę, a miastu na ozdobę”… Tragiczny koniec tutejszej gminy żydowskiej znaczy śmierć jej ostatniego przewodniczącego, Artura Kochmanna: radcy prawnego, wieloletniego radnego miejskiego, któremu za zasługi dla miasta przyznano tytuł honorowego mieszkańca Gliwic. Tuż przed świętami Bożego Narodzenia 1944 roku wywieziono go do nieodległego Auschwitz - Birkenau i zabito.

Gliwice od 1945 roku są miastem polskim. Dziedzictwo gliwickich, niemieckich żydów, osierocone przez tych, którzy zginęli, lub stąd wyemigrowali, przez dziesiątki powojennych lat było opuszczone i zaniedbane. Ten Dom, wzniesiony ongiś miastu na ozdobę, niszczał. Dopiero w 2007 roku został przejęty przez Miasto Gliwice i dopiero wówczas prezydent Miasta mógł podjąć decyzję o jego odnowieniu, a właściwie ożywieniu. Ten cenny i symboliczny zabytek został bowiem podniesiony z całkowitej ruiny. Stając się częścią naszego muzeum, stał się jedynym w regionie i w Polsce ośrodkiem zajmującym się dziedzictwem żydów z Górnego Śląska. Warto podkreślić, że jest to wyłączna zasługa gliwickiego samorządu. Wszystkie prace: konserwatorskie, projektowe, budowlane, ale także muzealne i badawcze zostały sfinansowane z budżetu naszego miasta. Mówię o tym dlatego, że apele i prośby gliwickiego samorządu o finansowe wsparcie tego wielkiego przedsięwzięcia, które kierowaliśmy do rozmaitych ośrodków i instytucji w kraju i zagranicą, spełzły na niczym. Miasto Gliwice dopięło jednak swego, ożywiło to miejsce, tworząc w nim ośrodek, który był potrzebny, nie tylko dla Gliwic, ale przede wszystkim dla całego regionu,  o którego powołanie zabiegało bardzo wiele osób na przestrzeni ostatnich lat. W Domu Pamięci Żydów Górnośląskich prowadzona jest teraz edukacja historyczna i kulturalna, zorganizowana jest mądra, stała ekspozycja muzealna, wydawane są książki, prowadzone badania archiwalne. Dom jest kustoszem pamięci o tych, których dziedzictwu groziła niepamięć. Dom jest znowu ozdobą naszego miasta.

Dziękuję.

Adam Neumann, Prezydent Gliwic