Dowiedz się więcej|Zamknij

Najbardziej wartościowszą częścią zbioru japoników w naszym Muzeum jest pięć zbroi samurajskich typu tosei-gusoku, czyli nowożytnych, datowanych w przedziale czasowym od XVII-XIX w. Trzy z nich, najbardziej zniszczone upływem czasu, zostały w ostatnich latach poddane gruntownej konserwacji do której wykorzystano materiały sprowadzone z Japonii. Przy tej okazji zostały one też na nowo skompletowane i uzupełnione o brakujące elementy. Do wartościowych należą też inne elementy uzbrojenia samurajów: włócznie, maski, osłona szyi i skrzynia na zbroję.Natomiast znacznie gorzej wygląda sprawa z mieczami samurajskimi. W naszych zbiorach mamy tylko dwa takie miecze i sztylet. W tym jest komplet złożony z miecza i sztyletu w kościanej oprawie, która jest jednak częściowo zdekompletowana, a przez to mniej wartościowa. Zbiór ten uzupełniają też nieliczne przedmioty codziennego użytku z Japonii. Wszystkie te obiekty znajdują się w Dziale Historii. Znacznie mniej obiektów posiada Dział Sztuki, m.in. parawan i ceramikę japońską. Część z nich jest zresztą uszkodzona, bo w takiej formie została kiedyś przejęta przez naszą placówkę.

Obok na zdjęciu: Zbroja japońska tosei-gusoku typu okegawa dō datowana na XVII w. Zakupiona od prywatnej osoby z Wrocławia w 1981 r. Wykorzystane materiały: żelazo, mosiądz, laka, jedwab, bawełna, płótno, glinka Eksponowana na wystawie „Samuraj” w Willi Caro. Zbroja ta składa się z następujących elementów: hełm suji kabuto wykonany z żelaza z nakarczkiem z pięciu żelaznych folg i „rogami” kuwagata (MGl/H/4213), maską typu typu hempō (MGl/H/4213), dwuczęściowy kirys typu byō toji yokohagi z ośmiu żelaznych folg z zawleczką wraz z sześcioma taszkami kusazuri osłaniającymi biodra połączonymi z pancerzem granatowymi taśmami (MGl/H/4213), ochraniacze rąk, czyli naręczaki typu shino gote z żółtego jedwabiu na podszytego bawełną w kolorze granatowym (MGl/H/4213), naramienniki, czyli ochraniacze barku zwane ko-sode wykonane z sześciu żelaznych folg (MGl/H/4213), nabiodrniki, czyli ochraniacze na uda typu oda haidate z kremowego płótna (MGl/H/3013). Wszystkie elementy żelazne zostały powleczone czarną laką przy czym maska ma od środka dodatkowo czerwoną lakę. Zbroję tę jako całość można uznać za najwartościowszą w naszej kolekcji z powodu kompletności i wysokiej jakości użytych do jej wykonania materiałów np. niewidoczne z zewnątrz złocenia po wewnętrznej stronie kirysa, czyli napierśnika. W przeszłości była wielokrotnie eksponowana na różnych wystawach czasowych w Muzeum w Gliwicach i innych placówkach muzealnych w kraju.

Dowiedz się więcej|Zamknij

Zbroja ta składa się z następujących elementów: hełm suji bachi kabuto z gładkim daszkiem i nakarczkiem (shikoro) złożonym z czterech stalowych folg (MGl/H/3017); dolna część maski menpō (MGl/H/3018); kirys typu yokohagi dō złożony z ośmiu metalowych folg z namalowanym złotą laką herbem (mon) rodu Morikawa w postaci kwadratu i doczepionymi od dołu za pomocą jedwabnych granatowych taśm sześciu taszek kusazuri, każda złożona z pięciu metalowych folg (MGl/H/3018); naręczaki, czyli ochraniacze rąk typu otagote wykonane z jedwabiu ale podszyte płótnem z nałożoną kolczą plecionką z metalowych płytek powleczonych laką (MGl/H/3018); ochraniacze barku, czyli naramienniki typu ko-sode wykonane z sześciu stalowych folg przesznurowane granatową i żółtą taśmą (MGl/H/3018); nabiodrki, czyli ochraniacze na uda typu oda haidate wykonane z płótna w kolorze granatowym na bazie płótna kremowego wzmocnionego na brzegach lamówką z granatowej taśmy, całość wzmocniona kolczą plecionką kusari z metalowymi płytkami ikada (MGl/H/3018); nagolennice (uzupełnione przy konserwacji) typu shino suneate wykonane z płótna w kolorze kremowym podszytego grubszą tkaniną, na zewnątrz wzmocnione pionowymi stalowymi płytkami (MGl/H/3018/bis) Wszystkie elementy metalowe zbroi powleczono czarną laką i dla ozdoby - złotą. Zbroja ta nie była konserwowana, stąd drobne uszczerbki w jej wyglądzie, np. w daszku hełmu i inne, np. brak osobnego ochraniacza nosa w masce.

Zbiory po niemieckim Oberschlesisches Museum in Gleiwitz (Górnośląskim Muzeum w Gliwicach)
Wykorzystane materiały: żelazo, mosiądz, laka, kość, jedwab, bawełna, płótno
Eksponowana na wystawie „Samuraj” w Willi Caro

Dowiedz się więcej|Zamknij

Zbroja ta składa się z następujących elementów:

- hełm typu suji kabuto składający się z 32 żelaznych profilowanych płytek z żeberkami z nakarczkiem (hikoro) złożonym z pięciu metalowych folg łączonych taśmą granatową i pomarańczową (MGl/H/3019);

- maska menpō z blachy z ochraniaczem szyi (yodare kake) złożonym z trzech metalowych folg połączonych jedwabną granatową taśmą pokrytych od zewnątrz skórą (MGl/H/3020);

- kirys typu hotoke dō zrobiony z wyprofilowanego napierśnika oraz naplecznika powleczonych matową brązową laką (z góry matową, a dołu matową), z obu boków połączonych jedwabnym sznurem w kolorze niebieskim, od spodu do kirysa przymocowane taszki kusazuri osłaniające biodra w postaci pięciu podłużnych skórzanych folg połączonych jedwabną granatową taśmą (MGl/H/3016);

- naręczaki (kote) z kilku warstw płótna konopnego ozdobionego drukowanym brązowo-pomarańczowym deseniem z motywem smoków, całość wzmocniona metalową kolczą plecionką kusari ze wzmacniającymi podłużnymi płytkami ikada (MGl/H/3014);

- naramienniki (sode) wykonane ze stalowych folg przesznurowane granatową taśmą (MGl/H/3016/bis);

- nabiodrki (haidate) wykonane z kremowego jedwabiu podszytego płótnem i w dolnej części wzmocnione czterema rzędami metalowych płytek, brzegi wzmocnione lamówką w kolorze granatowym (MGl/H/3016/bis);

- nagolennice typu shino suneate wykonane grubej tkaniny i wzmocnione płytkami łubkowymi powleczonymi laką, ich górna część zakończona nakolankami ozdobionymi guzami z taśmy (MGl/H/4213)

Zbroja po pełnej konserwacji i w nowej kompletacji, stąd różne numery inwentarzowe jej poszczególnych elementów (wszystkie oznaczone jako „bis” to części dokupione w Japonii podczas ostatniej konserwacji). Wszystkie elementy metalowe i skórzane powleczone czarną lub brązową laką.

Dowiedz się więcej|Zamknij

Zbroja ta składa się z następujących elementów:

- hełm typu zunari kabuto wykonany z czterech metalowych płyt z daszkiem i nakarczkiem shikoro złożonym z czterech metalowych folg powleczonych skórą i połączonych jedwabną grantową taśmą (MGl/H/3020);

- maską menpō chroniąca brodę wraz z folgami ochraniającymi szyję przymocowane do maski jedwabną granatową taśmą (MGl/H/3019);

kirysa typu yokohagi okegawa dō złożony z napierśnika i naplecznika (łączone zawiasami na boku i sznurowanych granatową bawełnianą taśmą) zrobionych z żelaznych poziomych folg, całość powleczona czarną laką na czerwonym podkładzie, zdobienia w postaci poziomych pasów z czerwonej laki w odcieniu cynobordowym (u góry) i znakiem (mon) w formie liścia bluszczu (u dołu) będącego herbem rodu Matsudaira), u dołu zawieszone taszki ochraniające biodra kusazuri, każda złożona z czterech prostokątnych stalowych folg połączonych taśmą jedwabną w kolorze pomarańczowym, ale do kirysu przymocowane taśmą bawełnianą w kolorze grantowym (MGl/H/3014);

- naręczaki shino-gote (ochraniacze rąk) wykonane z jedwabiu podbitego granatowym płótnem i wzmocnione metalową kolczą plecionką kusari z podłużnymi metalowymi płytkami ikada (MGl/H/3014/bis);

- naramienniki ko-sode (ochraniacze barku) zrobione z siedmiu profilowanych metalowych folg i połączonych taśmą bawełnianą w kolorze granatowym i pomarańczowym (MGl/H/3014/bis);

- nabiodrki typu oda haidate (ochraniacze na uda) zrobione z dwóch płatów wzorzystego jedwabiu podszytego płótnem wzmocnione kolczą plecionką kusari i wzmocnione metalowymi płytkami ikada (MGl/H/3014/bis);

- nagolennice typu shino suneate (ochraniacze goleni) wykonane z wzorzystej tkaniny podszytej grubym płótnem, na którą naszyto profilowane skórzane łubki łączone fragmentami plecionki kolczej, w części górnej nakolanki z białej filcowej tkaniny, u dołu skórzane łaty kakozuri (MGl/H/3014/bis).

Zbroja po pełnej konserwacji i w nowej kompletacji, stąd różne numery inwentarzowe jej poszczególnych elementów (wszystkie oznaczone jako „bis” to części dokupione w Japonii podczas ostatniej konserwacji). Wszystkie elementy metalowe i skórzane powleczone czarną lub czerwoną laką.

Zbroja japońska tatami gusoku datowana na XVII-XVIII w.

Zbiory po niemieckim Oberschlesisches Museum in Gleiwitz (Górnośląskim Muzeum w Gliwicach)
Wykorzystane materiały: żelazo, mosiądz, laka, jedwab, bawełna, płótno
Eksponowana na wystawie „Samuraj” w Willi Caro

Dowiedz się więcej|Zamknij

Zbroja ta składa się z następujących elementów:

- hełm karuta game tatami kabuto z osłoną ramion i szyi, zrobiony z metalowej plecionki kolczej na podłożu kilku warstw tkaniny konopnej i bawełnianej, widoczne skórzane prostokątne płytki powleczone laką, krawędzie wzmocnione skórzaną lamówką, dzwon i osłona karku połączone są taśmą skórzaną (MGl/H/3013);

- jednoczęściowy kirys, czyli napierśnik i naplecznik połączone na stałe razem i związane jedwabnymi taśmami, wykonany z lekko wypukłych prostokątnych płytek skórzanych połączonych plecionką kolczą, podszytych kilkoma warstwami tkaniny (konopnej i bawełnianej), krawędzie wzmocniono skórzaną lamówką ozdobioną ornamentem z kwiatów wiśni, także taszki (kusazuri) chroniące biodra zrobiono dokładnie tak samo jak kirys, u jego góry znajdują się skórzane szelki naramienne przewiązane granatową taśmą (MGl/H/3013);

- naręczaki shino-gote (ochraniacze rąk) wykonane z bawełnianej tkaniny w kolorze kremowym ale podszytej płótnem konopnym i bawełnianym, całość wzmocniona lamówką z zamszowej skóry i kolczą plecionką z żelaznymi płytkami powleczonymi laką, posiadają zapięstki wraz z ochraniaczami kciuków z profilowanego metalu powleczonego laką (MGl/H/3016)

- nabiodrki typu oda haidate złożone z dwóch płatów jedwabnej wzorzystej tkaniny w kolorze kremowym z pasowymi pasami wzmacniającymi z granatowej skóry, w dolnej części plecionka kolcza kusari z wmontowanymi w rzędach podłużnymi płytkami ikada z metalu, brzegi wzmocnione lamówką z zamszu (MGl/H/4213).

Zbroja po pełnej konserwacji i w nowej kompletacji, stąd różne numery inwentarzowe jej poszczególnych elementów (wszystkie oznaczone jako „bis” to części dokupione w Japonii podczas ostatniej konserwacji). Wszystkie elementy metalowe i skórzane powleczone czarną laką.

Tekst: Damian Recław

Autor fotografii: Marcin Korczak