Najnowsza wystawa czasowa Muzeum w Gliwicach „Bursztyn. Skarb Bałtyku” jest pierwszą na Śląsku (a nawet pod kątem interdyscyplinarnego spojrzenia – w Polsce) ekspozycją prezentującą tak wielowymiarowo i kontekstowo owo naturalium, wyłączając dotychczas istniejące, powszechnie znane stałe jego prezentacje w Muzeum Bursztynu – Oddziale Muzeum Gdańska, Muzeum Zamkowym w Malborku czy Muzeum Bursztynu w Jarosławcu. Na wystawie będzie można zobaczyć około 300 różnorodnych obiektów, z czego ponad 200 wypożyczono z kilkudziesięciu polskich instytucji muzealnych (w tym rezydencji królewskich), kolekcji kościelnych, zbiorów uniwersyteckich, instytutów badawczych oraz kolekcji prywatnych. Wiele z nich nigdy wcześniej nie było prezentowanych szerszej publiczności. Kuratorem ekspozycji jest Robert B. Bartkowski, historyk sztuki, muzealnik, kustosz w Dziale Sztuki i Rzemiosła Artystycznego Muzeum w Gliwicach.
„Na wystawie prezentujemy cymelia ze zbiorów polskich, co ma podkreślić popularność Złota Północy, które występowało zarówno w średniowiecznych skarbcach książęcych, nowożytnych włoskich studiolach czy cesarskich kunstkamerach. Wiele z nich eksponujemy po raz pierwszy w historii tych dzieł i to w towarzystwie wysokiej klasy obiektów złotniczych, malarstwa, grafiki oraz innych naturaliów. Wśród eksponatów znajdą się m.in. pamiątki po polskich królach (klejnot sentymentalny w kształcie serca należący do Anny Jagiellonki czy bursztynowy pucharek (tzw. kulawka) wiązany z Zygmuntem III Wazą), nowożytne cuda bursztynniczego rzemiosła artystycznego z dwóch najważniejszych w tamtym czasie jego ośrodków – Gdańska oraz Królewca, obiekty archeologiczne, przyrodnicze, starodruki opowiadające o bursztynie i wiele innych eksponatów reprezentujących okres od nowożytności po czasy współczesne. Nie zabraknie oczywiście dzieł z jednej z największych muzealnych kolekcji biżuterii artystycznej w Polsce, której dysponentem jest Muzeum w Gliwicach, w towarzystwie nowoczesnych prac dzisiejszych twórców bursztynników i złotników z innych wybitnych kolekcji. Pełna różnorodność! Fakt, że na jednej wystawie możemy zobaczyć królewskie skarby, naturalne inkluzje czy statuetkę Bursztynowego Słowika należącą do Stanisława Soyki, nie powinien nikogo dziwić – bursztyn w naszej kulturze osadzony jest mocniej, niż sądzimy. O tym też jest ta wystawa” – mówi Robert B. Bartkowski, kurator ekspozycji.
Prezentowane zbiory oprócz kolekcji Muzeum w Gliwicach pochodzą z kilkunastu instytucji z kraju, właścicieli prywatnych, instytutów naukowo-badawczych w tym m.in.: Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu, Skarbca katedry na Wawelu, Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Muzeum Zamkowego w Malborku, Muzeum Gdańska, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Przyrodniczego ISEZ PAN w Krakowie, Biblioteki PAN i PAU w Krakowie i wielu innych.
