Impresjonizm Wyczółkowskiego i Podkowińskiego, przesiąknięte melancholią portrety Boznańskiej, pejzaże Stanisławskiego „oddychające” nastrojem... A tuż obok – chłopomania Tetmajera, cień zmartwionego Stańczyka na obrazach Malczewskiego, secesyjna kreska Wyspiańskiego, który w „Weselu” ukazywał gorzki obraz społeczeństwa, krytykując przy tym dekadentów i cyganerię. Od pochwały sztuki wysokiej po karykaturę i sztukę plakatu jako nową, pełnoprawną formę wypowiedzi artystycznej. Od stylu zakopiańskiego Witkiewicza, mającego być wyrazem polskości, po kawiarnię i kabaret jako nowe miejsca spotkań środowisk twórczych. Młoda Polska nie jest epoką oczywistą i nie można jej zamknąć w pojęciu: „modernizm”, choć niewątpliwie tendencje właściwe dla sztuki i kultury nowoczesnej znaczą w niej swoją obecność. Od 27 maja zapraszamy na zajęcia on-line dla grup szkolnych i przedszkolnych, które towarzyszą wystawie „Młoda Polska” prezentowanej  w Muzeum w Gliwicach. W oparciu o zgromadzone na niej prace, wybrane pieczołowicie z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, a także bogactwo materiałów edukacyjnych, nakreślimy wielowymiarową panoramę epoki, by twórczością najwybitniejszych artystów tego czasu – Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego, Olgi Boznańskiej, Stanisława Laszczki, Włodzimierza Tetmajera, Leona Wyczółkowskiego, Władysława Podkowińskiego i wielu innych –  można się było nie tylko zachwycać, ale również ją rozumieć.

Uczestnictwo w zajęciach jest bezpłatne, wszystkie zajęcia realizowane są od wtorku do piątku w godzinach 09.00, 10.30 i 12.00. Uwaga! W zajęciach „Młodopolski design” uczestniczyć można także w poniedziałek (w tych samych godzinach).

Uwaga! Wydrukowane materiały do zajęć odebrać można (bezpłatnie) w Willi Caro!|

Tematy zajęć do wyboru:

Młoda Polska. Portret podwójny

Młoda Polska to wiele więcej niż tendencje kształtujące europejski modernizm, czyli: idea wyzwolenia sztuki, jaskrawy indywidualizm, bunt wobec świata filistrów i mieszczańskiej moralności, odejście od realizmu i naturalizmu, nakierowanie ku podświadomości i temu, co nadprzyrodzone. Młoda Polska to wciąż trwający, wielki, romantyczny spór o „sprawę polską” i pozostającą w niewoli Rzeczpospolitą. Dlatego portret tej wyjątkowej epoki, zamykającej się między 1890 a 1918 rokiem, to za mało. Potrzebny jest portret podwójny. Podczas zajęć, odwołując się do zgromadzonych na wystawie prac najwybitniejszych artystów tego czasu,  przybliżymy zasadnicze dla epoki wątki, a z pomocą karty pracy i „Młodopolskiego słownika pojęć” uporządkujemy terminy, nazwiska i miejsca, co pozwoli zyskać orientację w fascynującym krajobrazie Młodej Polski. Ta lekcja to absolutne „must have” dla wszystkich przyszłych maturzystów.

Zajęcia przeznaczone dla uczniów szkół podstawowych klas 5-8 i ponadpodstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Zapraszamy do pobrania Karty Pracy ze słownikiem młodopolskich pojęć.

Młodopolski teatrzyk

W młodopolskim teatrzyku, z którego pomocą przybliżymy  - i to nie tylko najmłodszym - fascynującą krainę, jaką jest Młoda Polska, znajdą się typy/archetypy, czy postaci charakterystyczne dla tej epoki. Będzie w nim Chochoł, Panna Młoda w pięknym, ludowym stroju, który tak fascynował młodopolskich artystów, będzie wiejski chłopak - Jaśko, który zgubił Złoty Róg, będzie też Dekadent w czarnej pelerynie i cylindrze, widzący wszystko w czarny barwach, będzie Literat o twarzy Tadeusza Boya-Żeleńskiego, trzymający w ręku zielony balonik, będzie Malarz – o postaci Jacka Malczewskiego z jednego z jego autoportretów, będzie Malarka – do postaci której wykorzystamy autoportret Olgi Boznańskiej, będzie Genialny Twórca – uosobiony w postaci Stanisława Wyspiańskiego – będzie Stańczyk, który tak jak na obrazach Jana Matejki i Leona Wyczółkowskiego martwi się o Polskę. Nie zabraknie też Chimery, wprost z jednego z obrazów Jacka Malczewskiego, a także innych, fantastycznych postaci. Warsztaty tworzenia kukiełek połączymy oczywiście ze zwiedzaniem wystawy "Młoda Polska"!

Zajęcia przeznaczone dla grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.
 

Wawel odzyskany

„Poruszyły się duchy królów i bohaterów śpiących snem wiecznym w podziemiach katedry, zaszumiał w powietrzu nad Wawelem

niewidzialny sztandar polski (…) bo oto nasz Wawel stał się wreszcie naszym, nie tylko symbolicznie i dziejowo, ale realnie”.

Słowa te, opublikowane w krakowskim dzienniku „Nowa Reforma” na trzy lata przed wybuchem I wojny światowej, która przyniosła Polsce niepodległość, kończyły trwający blisko pół wieku okres starań o odzyskanie królewskiego zamku na Wawelu – symbolu polskiej państwowości. Degradacja Wawelu postępowała przez szereg lat, szczególnie, gdy w 1846 r. wzgórze wawelskie zostało opanowane przez Austriaków. Siedzibę królów polskich przemianowano wówczas na koszary wojskowe. Polacy podjęli starania o odzyskanie Wawelu i był to jeden z przejawów walki z duchowym i politycznym zniewoleniem charakteryzującym okres zaborów. O tej właśnie – tym razem trudnej części historii wawelskiego wzgórza - jego odzyskaniu, pomysłach na przywrócenie dawnej świetności a także wielkiej, patriotycznej akcji Polaków dla Wawelu opowiemy na zajęciach. Poznamy losy  Zamku Królewskiego, architektów, konserwatorów i wizjonerów, którzy przyczynili się do jego odbudowy. Zapraszamy do wspólnego odkrywania wawelskich tajemnic.

Zajęcia przeznaczone dla grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Kraków, Lwów, Zakopane… (Warszawa i Paryż) – artystyczne stolice Młodej Polski

Choć XIX-wieczny Kraków był miastem prowincjonalnym i niewielkim, w okresie Młodej Polski to właśnie on stał się artystyczną stolicą tej epoki. To tutaj rozwijało się najpełniej środowisko literacko-artystyczne, a zagraniczne nowinki trafiały na podatny grunt. Jednak nie tylko w mieście polskich królów budziła się młodopolska cyganeria. We Lwowie, stolicy ówczesnej Galicji, znajdował się jeden z najważniejszych ośrodków kultury polskiej: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Tu działał Uniwersytet im. Jana Kazimierza, na którym wykładali wybitni humaniści – między innymi Jan Kasprowicz, a także Teatr Wielki, którego gmach niczym nie ustępuje operze paryskiej. Letnią stolicą Młodej Polski było Zakopane, do którego artyści udawali się w poszukiwaniu wytchnienia, ale przede wszystkim inspiracji twórczych. Podczas lekcji poznamy twórców młodopolskich związanych z tymi ośrodkami kultury. Odpowiemy także na pytanie, jaką funkcję pełniła kawiarnia w okresie Młodej Polski, a także zajrzymy do Warszawy – stolicy zaboru rosyjskiego – i zastanowimy się, dlaczego w tym mieście kultura miała nieco inne priorytety. Nie zapomnimy również o Paryżu – bez którego artyści Młodej Polski, tak jak i inni nowocześni artyści z całego świata – po prostu nie mogli się obejść. Zajęciom towarzyszy karta pracy z wkładką :) 

Zajęcia przeznaczone dla grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Zapraszamy do pobrania Karty Pracy z "wkładką".

Młodopolski design - Witkiewicz, Wyspiański, Mehoffer

Młoda Polska to epoka w historii literatury i sztuki przypadająca na koniec XIX i początek XX wieku. Terytorium Polski w tamtym okresie podzielone było między trzech zaborców, a pozbawiony własnej państwowości naród dążył do wyzwolenia ojczyzny spod władzy rosyjskiej, pruskiej i austriackiej. Nastroje patriotyczne i nadzieja na odzyskanie niepodległości towarzyszyły także młodopolskim artystom, takim jak Jacek Malczewski, którzy poruszali w swoich pracach problemy narodowowyzwoleńcze. Na ziemiach polskich około roku 1900 rozwijała się nie tylko twórczość malarska i rzeźbiarska, ale także sztuka użytkowa. Artyści młodopolscy tacy jak Stanisław Witkiewicz, Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer byli wszechstronnie uzdolnieni i poza malarstwem, rzeźbą i dramatopisarstwem zajmowali się także projektowaniem mebli, tkanin, tapet, witraży, a nawet całych wnętrz. Czerpiąc inspiracje z europejskiej secesji, brytyjskiego ruchu Arts and Crafts oraz sztuki ludowej Podhala i Huculszczyzny, dążyli do stworzenia stylu narodowego, który miał podkreślać odrębność artystyczną dążących do odzyskania niepodległości Polaków. Podczas zajęć poświęconych pierwszym młodopolskim projektom sztuki użytkowej opowiemy o początkach polskiego designu. Przyjrzymy się willom wzniesionym w stylu zakopiańskim, a także wnętrzom i meblom zaprojektowanym między innymi przez Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera i Józefa Czajkowskiego. Zastanowimy się nad kształtami i ornamentyką wybranych przedmiotów oraz spróbujemy odkryć ich znaczenie. Lekcji towarzyszyć będzie specjalnie przygotowana karta pracy zawierająca zestaw góralskich motywów oraz secesyjnych witraży do kolorowania.

Zajęcia przeznaczone dla grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Zapraszamy do pobrania Kart Pracy: 1, 2.

Stańczyk nadal zmartwiony. Artystyczny wizerunek Stańczyka a wydarzenia epoki Młodej Polski

Na wielu obrazach na wystawie w Muzeum w Gliwicach pojawia się postać Stańczyka – nadwornego błazna ostatnich władców z rodu Jagiellonów, symbol mądrej, niepozbawionej dystansu do bieżącej polityki, troski o dobro państwa. Znany przede wszystkim z obrazów mistrza – Jana Matejki, w okresie Młodej Polski urósł do rangi symbolu. Jacek Malczewski czy Stanisław Wyspiański, uczniowie Matejki, a przede wszystkim Leon Wyczółkowski sięgali po postać Stańczyka, by skomentować wydarzenia Polski przełomu wieków. Na podstawie ich prac odpowiemy na pytanie, jak wyglądała sytuacja Polaków pod zaborami w owym czasie, a także dowiemy się, dlaczego Stańczyk nadal jest zmartwiony...

Zajęcia przeznaczone dla uczniów kl. 4-8 szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Chimery, fauny i... Stańczyk - tajemnicze postaci z młodopolskich obrazów

Na wielu obrazach na najnowszej wystawie w Muzeum w Gliwicach oprócz eleganckich dam i przystojnych panów pojawiają się też bardzo tajemnicze postaci. Jedne mają rogi, niektóre kopyta, a inne… strój błazna. Podczas naszych zajęć dowiemy się, kim były mitologiczne chimery czy fauny i dlaczego zasiedlały młodopolską wyobraźnię, czym zajmował się Stańczyk, a wiosna na obrazie przybiera kształt… małego diabełka. Poznamy też pojęcie karykatury, która stała się elementem specyficznego poczucia humoru młodopolskich artystów, a na sam koniec… sami wcielimy się w artystów przełomu XIX i XX wieku!

Zajęcia przeznaczone dla grup przedszkolnych i kl. 1-3 szkół podstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Zapraszamy do pobrania secesyjnych motywów, przygotowanych w oparciu o grafikę czasopisma "Chimera" (źródło: POLONA).

 Zapraszamy do pobrania kolorowanek przygotowanych na podstawie dzieł:

V. Hofman, Wiosna (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie)

J. Malczewski, Meduza (ze zbiorów Lwowskiej Galerii Sztuki);

J. Matejko, Stańczyk (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie);

S. Wyspiański, Apollo (rys. opublikowany w czasopiśmie „Chimera” kwiecień/maj 1901, źródło: Polona). 

Secesyjny alfabet

Czy nauka liter alfabetu może mieć coś wspólnego  ze sztuką? Wszystko, jeśli do pomocy zaprosimy artystów Młodej Polski i sięgniemy do szaty graficznej najsłynniejszego czasopisma epoki o nazwie „Chimera”. Podczas zajęć najmłodsi, kolorując pięknie  zdobione monogramy „Chimery”, poznawać będą nie tylko litery alfabetu, ale styl i charakter twórczości artystów epoki, kiedy triumfy święciła secesja. Nie mamy wszystkich liter, ale te brakujące pomogą nam odnaleźć i narysować fantastyczne postaci z obrazów młodopolskich twórców.

Zajęcia przeznaczone dla grup przedszkolnych i kl. 1-3 szkół podstawowych. Lekcja modyfikowana jest w zależności od wieku odbiorców.

Zapraszamy do pobrania secesyjnego alfabetu i secesyjnych motywów, przygotowanych w oparciu o grafikę czasopisma "Chimera" (źródło: POLONA).