Nominację uzyskał, realizowany przez kilka ostatnich lat przez Dział Archeologii gliwickiego Muzeum, projekt „Halsztackie cmentarzysko kultury łużyckiej w Świbiu (stan. 16), powiat gliwicki”. Pozwolił on, w 30 lat po zakończeniu badań wykopaliskowych na tym cennym dla dziedzictwa archeologicznego Górnego Śląska stanowisku, wydać dwutomową publikację „Cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza w Świbiu na Górnym Śląsku” autorstwa Moniki Michnik, Karola Dzięgielewskiego i Aldony Garbacz-Klempki, współpracujących z zespołem naukowców z wielu ośrodków badawczych w Polsce. Celem ogólnopolskiego Konkursu, organizowanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jest wyróżnienie najwybitniejszych osiągnięć polskich muzeów, działających oraz realizujących zadania statutowe w kraju i poza jego granicami oraz wyrażenie uznania dla ich autorów, a także propagowanie najlepszych wzorów działalności muzealnych.

 

„Bardzo się cieszę z nominacji. To wielka przyjemność gdy wieloletnie prace muzealne zostają zauważone i docenione. Realizowany projekt naukowo-badawczy, którego efektem jest interdyscyplinarna monografia stanowiska w Świbiu, to owoc pracy nie tylko obecnego zespołu naukowego, ale również moich poprzedniczek, pracowników działu, a przede wszystkim naszej macierzystej placówki muzealnej czynnie wspierającej te działania” – mówi Monika Michnik, kierownik działu archeologii Muzeum w Gliwicach.

 

Nominowany projekt naukowo-badawczy jest wieloaspektowym opracowaniem cennego stanowiska dla dziedzictwa archeologicznego Górnego Śląska. W trakcie trzydziestoletnich badań wykopaliskowych gliwickie muzeum pozyskało niezwykle cenną kolekcję przedmiotów (ponad 8000 sztuk) ceramicznych, szklanych, brązowych i żelaznych o proweniencji miejscowej oraz importów o doskonale udokumentowanym kontekście funeralnym. Wysoką wartość naukową mają także zachowane fragmenty tekstyliów oraz pozostałości drewnianych konstrukcji grobów. Było to jedno z nielicznych, dużych tzw. birytualnych cmentarzysk grupy górnośląsko-małopolskiej, badanych od lat 60. XX wieku, które do tej pory nie zostało wprowadzone do szerszego obiegu naukowego.

 

„Naszym zamiarem było domknięcie wieloletnich badań prowadzonych na tym nieodległym od Gliwic cmentarzysku zwieńczając je wydaniem profesjonalnej monografią zawierającej nie tylko klasyczną prezentację źródeł archeologicznych, ale także szereg analiz archeologicznych i specjalistycznych, które odzwierciedlają aktualną wielokierunkową refleksję metodologiczną oraz interdyscyplinarne badania w archeologii. Prace związane z opracowaniem cmentarzyska rozpoczęto w dziale archeologii porządkując dostępną dokumentację polową wraz zabytkami, by przygotować katalog stanowiska. Zostały one w zintensyfikowane w latach 2021 – 2022 dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Gratuluję autorom i dziękuję wszystkim, którzy wzięli udział w nominowanym projekcie. A Gliwiczan zachęcam do oddania na niego głosu w plebiscycie publiczności na Wydarzenie Muzealne 2022 roku" – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

 

W oczekiwaniu na oficjalne ogłoszenie decyzji jury zapraszamy do udziału w plebiscycie publiczności i oddania głosu na najlepszy muzealny projekt 2022 roku. Wynik głosowania zostanie odczytany podczas uroczystej gali laureatów, która odbędzie się pod koniec maja. Głosowania trwa do 26 maja. Link do głosowania: TUTAJ

 

 

***

 

Monografia „Cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza w Świbiu na Górnym Śląsku” składa się z dwóch tomów, z których pierwszy – katalog zawiera klasyczną prezentację archeologicznych źródeł nieruchomych i ruchomych (w formie opisowej i rysunkowej). Natomiast tom drugi – to część analityczna podzielona na uzupełniające się cztery bloki tematyczne. Zaprezentowano w niej analizę źródeł archeologicznych, obrzędowości pogrzebowej, podjęto próbę uściślenia chronologii i periodyzacji stanowiska oraz opisania struktury społecznej  i sieci kontaktów świbskiej społeczności. W kolejnych specjalistycznych rozdziałach przedstawiono obraz kondycji biologicznej populacji, zagadnienia związane z technologią produkcji wyrobów brązowych i żelaznych oraz omówiono wybrane grupy zabytków (ze szkła, bursztynu, kości, kamienia i tkanin) oraz ekofakty jak kości zwierzęce czy węgle drzewne. Tak skonstruowany projekt pozwolił na uzyskanie dokładniejszego niż dotąd obrazu społeczności użytkującej nekropolię w Świbiu przed ponad dwoma tysiącami lat. Dodatkowym jego elementem były działania popularyzatorskie, w tym: wystawa czasowa, katalog popularno-naukowy oraz wykłady i warsztaty.

 

***

Projekt „Halsztackie cmentarzysko kultury łużyckiej w Świbiu (stan. 16) pow. gliwicki” – dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z priorytetu „Ochrona zabytków archeologicznych” (zadanie nr 1433/21).

Realizacja w trybie dwuletnim (2021 – 2022) łączna kwota dofinansowania 123 500 zł.