Katalog „Fedruję śląski krajobraz... Rafał Malczewski – Antoni Wieczorek – Jan Bułhak”
AUTOR
Marek Meschnik
ROK WYDANIA
2020
INFORMACJE
Redakcja językowa i korekta: Anna Zygmanowska
Projekt graficzny i skład katalogu: Łukasz Koziar
ISBN 978-83-958071-9-0
Stron: 99
Muzeum w Gliwicach
30.00 PLN
+
-
Możliwość wysyłki bądź odbioru w Willi Caro po wcześniejszym kontakcie telefonicznym lub wypełnieniu formularza w koszyku.
Pandemia nie pozwoliła nam zbyt długo cieszyć się prezentowanymi w Willi Caro i Czytelni Sztuki wystawami: „Fedruję śląski krajobraz... Rafał Malczewski – Antoni Wieczorek” oraz "Śląsk w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka", których kuratorem był Marek Meschnik. Ale dla wszystkich, którzy czują niedosyt - mamy bogato ilustrowany katalog towarzyszący ekspozycjom: „Fedruję śląski krajobraz. Rafał Malczewski – Antoni Wieczorek – Jan Bułhak”, autorstwa Marka Meschnika. Znajdziemy w nim 103 reprodukcje obejmujące zarówno obrazy jak i rysunki Rafała Malczewskiego, a także fotografie autorstwa Antoniego Wieczorka i Jana Bułhaka, które prezentowane były w ramach obu zrealizowanych przez Muzeum w Gliwicach ekspozycji. Koszt katalogu to 30 zł, do nabycia w muzealnej Naszej Księgarni.
Seria „Czarny Śląsk” Rafała Malczewskiego już od swego premierowego pokazu w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie w maju 1935 r. wzbudzała szeroki rezonans na polu publicystycznym, zarówno w kwestii przedmiotu, jak i rozstrzygnięć czysto artystycznych. Cykl tematyczny Rafała Malczewskiego zafunkcjonował w świadomości społecznej jako swego rodzaju archetypowy wizerunek Śląska – obraz tego najbardziej uprzemysłowionego obszaru Polski zaczął być utożsamiany ze sztuką twórcy „Czarnego Śląska”. Przygotowaną przez Muzeum w Gliwicach wystawę można uznać za pierwszą – po pokazach kompozycji Malczewskiego w 1935 r. – próbę możliwie całościowej i spójnej rekonstrukcji śląskiego cyklu, na który złożyło się ponad sto prac, obrazów olejnych, akwarel i szkiców, z czego część rozproszyła się i zaginęła podczas II wojny światowej. Ekspozycja „Fedruję śląski krajobraz...” dopełniona została fotografiami Antoniego Wieczorka wykonanymi na terenie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie.
W 1936 roku Jan Bułhak (1876–1950), będący u szczytu kariery prestiżowy fotograf, który obchodził właśnie 30. rocznicę pracy twórczej, autor tematycznych albumów z serii Polska w obrazach fotograficznych…, otrzymał zlecenie wykonania – jak zapisano w umowie – fotograficznej serii propagującej ziemię śląską. Zadanie powierzył mu – działający z ramienia Instytutu Śląskiego wraz z Oddziałem Sztuki Urzędu Wojewódzkiego oraz Wojewódzkiej Komisji Turystycznej w Katowicach - dr Tadeusz Dobrowolski. Zaproszenie Bułhaka na Śląsk latem 1936 r. było związane z obchodami 10. rocznicy sprawowania urzędu wojewody przez dr. Michała Grażyńskiego. Wybór miejsc i motywów podyktowany był wymogiem zaprezentowania modernistycznego oblicza województwa, a także stanowił próbę ukazania specyfiki Śląska, co łączyło się z lansowaną przez Grażyńskiego ideą regionalizmu. Monograficzny zespół fotografii objął ówczesne terytorium województwa śląskiego w całej rozciągłości: od Lublińca po Istebną i od Łazisk po Mysłowice, czyli Śląsk Biały, górnośląskie zagłębie przemysłowe, tzw. Śląsk Czarny, jak i tereny leżące na południu województwa, tzw. Śląsk Zielony. Wyrosła z podróży Jana Bułhaka na Śląsk w 1936 r. seria „obrazów fotograficznych” należy do najbardziej spektakularnych przedsięwzięć w kreśleniu wizerunku Śląska za pośrednictwem fotografii.
Nie ulega wątpliwości, że Rafał Malczewski, Antoni Wieczorek i Jan Bułhak na różnych polach aktywności twórczej zdefiniowali wizerunek Śląska trzeciego dziesięciolecia ubiegłego wieku. Ich prace stanowią nieodłączny element tożsamości regionu i kulturowego dziedzictwa II Rzeczypospolitej.