Wiosna, Lato, Jesień, Zima, czyli od obrzędów przejścia (pożegnania zimy i powitania wiosny) przez związane ze świętami kościelnymi, pracami gospodarczymi aż po te towarzyszące rodzinnym uroczystościom. To pory roku nadawały rytm zamkniętym cyklom życia człowieka i obrzędów, nieraz mających znaczenie symboliczne, a nawet magiczne.

„Materiał fotograficzny, który znalazł się w przedwojennej kolekcji gliwickiego Muzeum, był wielokrotnie wykorzystywany w latach 20. i 30. XX w. w regionalnych i lokalnych publikacjach książkowych (jak np. w Oberschlesien ein Land deutscher Kultur, Gleiwitz 1921), jak i – a może przede wszystkim – w wydaniach gazetowych. W szczególności zdjęcia te publikowano w <Oberschlesien im Bild>, który był ilustrowanym dodatkiem do gazety <Der Oberschlesische Wanderer> – pisze we wstępie do katalogu jego autorka, Bożena Kubit.

 

Badaniom Bożeny Kubit zawdzięczamy odkrycie w kolekcji gliwickiego Muzeum między innymi cyklu fotograficznego Paula Schaua, którego zdjęcia również prezentujemy w katalogu.

 

Katalog „Fotograficzne widzenie tradycji” stanowią w ten sposób interesujące badawczo połączenie płaszczyzny obrzędowości dorocznej z dawną fotografią. Jak pisze autorka we wstępie do katalogu: „Obie te sfery w tym przypadku, w przypadku niezwykłego regionu, jakim jest Górny Śląsk, zasługują na szczególną uwagę. <Zachowane na tym obszarze zwyczaje doroczne stanowią najbardziej zajmujący zespół, jaki jeszcze istnieje w granicach Polski. Większość tych zwyczajów należy też do najdawniejszych w Europie Środkowej. Nic też dziwnego, że to, co znajdujemy na Śląsku w zakresie dorocznych zwyczajów obrzędowych, zwraca powszechną uwagę przede wszystkim ze względu na swoją archaiczność> – pisał przed pół wiekiem Mieczysław Gładysz, nestor polskiej etnografii, a także dyrektor Muzeum w Gliwicach w latach 1945–1951. Pomimo tego, że słowa te zapisane zostały ponad 50 lat temu, są one nadal aktualne, a tym bardziej odnoszą się do okresu międzywojennego, którego dotyczy niniejsza publikacja”.

 

Katalog zawiera około 150 archiwalnych fotografii.