Oprócz podboju militarnego Celtowie asymilowali się tu również z miejscową ludnością, przekazując im swoje osiągnięcia cywilizacyjne. Każdorazowo ich pojawienie się na nowych terenach przynosiło znaczny postęp w zakresie gospodarki rolnej oraz rzemiosła, m.in. metalurgii, kowalstwa czy też garncarstwa. W ten sposób powstawały lokalne mozaiki ludności, nacechowanej celtycką kulturą lateńską. Tak było m.in. w rejonie podkrakowskim, gdzie wykształciła się tzw. grupa tyniecka.

Na terenie południowej Polski odkryto dotychczas wiele stanowisk archeologicznych związanych z osadnictwem celtyckim. Są to zarówno relikty cmentarzysk, osad otwartych i obronnych, a także znaleziska luźne. Obserwacje czynione w ich trakcie pozwalają na coraz lepsze poznanie dziedzictwa kulturowego ludności celtyckiej, która zamieszkiwała ziemie Polski w przeszłości.
Wystawa  prezentowana na wieży Zamku Piastowskiego „Celtowie – w świecie bardów i druidów” przeniesie nas do ostatnich wieków przed naszą erą, ukazując wspaniałą spuściznę cywilizacyjnej kultury lateńskiej. Oprócz informacji opisowych możliwe będzie zapoznanie się z oryginalnymi znaleziskami związanymi z osadnictwem plemion celtyckich na ziemiach Polskich. Wśród zabytków zobaczyć będzie można zarówno relikty naczyń, narzędzi, a także broni i monet, odkrytych w trakcie badań najbardziej znanych stanowisk związanych z kulturą lateńską. Do najbardziej efektownych należeć będą monety celtyckie okryte w Nowej Cerekwi, pow. Głubczyce czy instrumentarium narzędzi żelaznych z Krakowa – Nowej-Huty Krzesławic.  Wyjątkową ozdobą ekspozycji będzie natomiast miecz odkryty przypadkowo w okolicach Sochaczewa na Mazowszu.

Co nieco o Celtach

Celtowie zwani również przez Rzymian Gallami byli jednym z najbardziej fascynujących ludów starożytnej Europy. Kolebką ludności celtyckiej były tereny dzisiejszej Austrii, Szwajcarii i Niemiec, znajdujące się w dorzeczu Dunaju oraz Renu. To tutaj w VI w. p.n.e. wytworzyła się ich kultura, zwana dziś od nazwy jednego ze stanowisk archeologicznych odkrytych w miejscowości La Tène nad jeziorem Neuchâtel w Szwajcarii, kulturą lateńską.

W okresie od ok. 450 r. p.n.e. do początków n. e. kulturowa dominacja Celtów osiągnęła swoje apogeum. Podzieleni na plemiona w okresie swojego największego rozprzestrzenienia opanowali ogromne obszary Europy Zachodniej i Środkowo-Wschodniej, sięgając nawet Azji Mniejszej. Ważne, że na wielu opanowanych terenach Celtowie asymilowali się z ludnością miejscową, przekazując jej swoje osiągnięcia cywilizacyjne i dokonując tym samym swoistej latynizacji.

Ze względu na liczne podboje wojna była dla Celtów częścią ich codziennego życia, dlatego dużą rolę w strukturze społecznej każdego plemienia odgrywali wojownicy. Znacząca rolę odgrywali również druidzi, stanowiący elitę kapłanów. Posiadali oni szeroką wiedzę z zakresu wróżbiarstwa, medycyny, norm prawnych, a także odprawiania obrzędów religijnych. Za kapłanów Celtowie uznawali również bardów – wędrownych poetów, kompozytorów i wykonawców pieśni i modlitw. Pieśni odgrywały bowiem znaczenie w przekazywaniu plemiennej tradycji historycznej, która stanowiła dla Celtów rzecz bardzo istotną.

Oprócz wojny i wypraw łupieżczych Celtowie zajmowali się przede wszystkim uprawą roli, rzemiosłem oraz handlem. Do historii przeszli przede wszystkim jako wielcy metalurdzy. Tam, gdzie docierali Celtowie wzrastało nagle kopalnictwo rud żelaza, miedzi, srebra i złota. Dzięki temu rozkwitały rzemiosła takie jak hutnictwo i kowalstwo. Udoskonali również produkcję rolną, wprowadzając żelazne radła, umożliwiające zwiększenie plonów czy też żarna obrotowe do mielenia ziaren. Celtowie przynieśli na wiele terenów Europy również umiejętność wytwarzania naczyń glinianych za pomocą koła garncarskiego. Wynikiem ogromnego ożywienia wytwórczości rzemieślniczej, a także gospodarki rolnej był rozwój handlu. Aby go prowadzić Celtowie bili własne monety, m.in. ze srebra i złota.

W okresie od II p.n.e. tereny opanowane przez Celtów przeżywały swój największy rozwój gospodarczy i kulturowy. Oznaką potęgi były wznoszenie przez nich ogromnych grodów o powierzchni nawet do kilkuset hektarów, zwanych oppidami. Otoczone były potężnymi wałami o konstrukcji drewniano-ziemnej, licowanej kamieniami.

Wszystkie wspomniane powyżej aspekty związane z kulturą Celtów sprawiają, że jawią się jako niewątpliwi władcy Europy ostatnich wieków przed naszą erą.

Kuratorzy: Monika Michnik, Radosław Zdaniewicz
Projekt aranżacji: Tomasz Kokott
Projekty graficzne: Marcin Gołaszewski

Zabytki pochodzą ze zbiorów:
Muzeum Archeologicznego w Krakowie
Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu
Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego