17 maja 2025, czyli w Noc Muzeów, miała premierę sprzedaż niezwykle pięknych odlewów gipsowych wzorowanych na zabytkowych medalionach, zachowanych w zbiorach Muzeum w Gliwicach. Jak to się stało, ze odlewy trafiły do naszego Muzeum?

W końcu XVIII w. i na pocz. XIX w. podróżowali po  Anglii Friedrich Wilhelm von Reden - dyrektor Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu i późniejszy minister od przemysłu w rządzie pruskim oraz  inspektor hutniczy Johann Friedrich Wedding, związany z Królewską odlewnią Żelaza w Gliwicach. Towarzyszył im  mieszkający w Szkocji młody specjalista od hutnictwa -  John Baildon, którego ściągnęli na Górny Śląsk, by wykorzystać jego doświadczenia przy budowie wielkiego pieca opalanego koksem.  Podczas podróży zetknęli się najprawdopodobniej z wyrobami nowoczesnej, założonej w 1770 r.  fabryki ceramicznej „Etruria” w Burslem, której właścicielami byli Wedgwood i Bentley.

 

Być może stamtąd przywieźli do Gliwic nawiązujące formą do antyku, białe lub czarne medaliony portretowe wykonane z delikatnej kamionki, zwanej jaspisową. Zapewne tam widzieli  również czarne, „bazaltowe” popiersia, ceramiczne gemmy użyte w biżuterii, które tak jak i wspomniane medaliony zainspirowały ich do użycia tych form w odlewach żeliwnych. Reden i Wedding przywieźli na Śląsk zarówno ceramiczne medaliony jak i modele cynkowe.

 

Od tego czasu w Królewskiej Odlewni Żeliwa zaczęto wykonywać medaliony w żeliwie pokrytym czarną patyną, a także medaliony  w brązie. Bardziej eleganckie egzemplarze były częściowo złocone. Na medalionach umieszczano portrety antycznych władców, filozofów, ale także ówczesnych królów, królowych i XIX-wiecznych  celebrytów, takich jak włoska śpiewaczka operowa – Angelika Catalani. Mniejsze medaliony zwane gemmami były wprawiane w naszyjniki, bransolety, kolie, nawet pierścienie, większe stanowiły dekorację wnętrz mieszkalnych i gabinetów…

Płynąc na fali powodzenia naszych gipsowych replik, postanowiliśmy udostępnić je do sprzedaży w KAŻDYM z naszych Oddziałów w cenie 5 zł za sztukę!

Gipsowe repliki, po pomalowaniu farbami (najlepiej akrylowymi), zyskają indywidualny charakter i mogą stać się wspaniałą pamiątką, nawiązującą do gliwickich tradycji odlewniczych, związanych z Królewską Odlewnią Żelaza, powstałą pod koniec XVIII wieku.

Serdecznie polecamy!