Noc Muzeów w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich

13 maja (sobota), 2023, godz. 17.00– 24.00


**Wystawa "Światło Pana jest duszą ludzką. Znicze odnalezione na górnośląskich cmentarzach żydowskich"
godz. 18:30 – 23:30

W sali ceremonialnej wyeksponowane zostaną naczynia po zniczach odnalezione w ramach sprzątania żydowskiego cmentarza w Katowicach. Naczynia to "śmieci", które ukryte pod krzakami, kamieniami, innymi odpadami wydobył Sławomir Pastuszka i uznał je jako obiekty interesujące, o wartości historycznej. Większość z nich pochodzi z lat 70. i 80 XX wieku. Są to niewielkie, szklane, kolorowe kubeczki, miseczki, wazoniki, które w komplecie tworzą przykład ciekawego funeralnego designu, projektowanego z myślą pamięci o zmarłych. Te skromne przedmioty miały eksponować światło palącej się świeczki, jako symbol pamięci o zmarłym, nie zaś przytłaczać przesadną ornamentyką, tak bardzo popularną dzisiaj. Przedmioty te, gdyby nie społeczny opiekun cmentarza - Sławomir Pastuszka, zostałyby wyrzucone na śmieci, tymczasem po wyczyszczeniu stają się interesującym obiektem, który można pokazać nocą w historycznym domu przedpogrzebowym. Kolekcja obejmuje ok. 60 sztuk


**Oprowadzanie kuratorskie po wystawie stałej „Żydzi na Górnym Śląsku”
Prowadzenie: Bożena Kubit
I grupa godz. 19.00
II grupa godz. 20.00 

Liczba miejsc ograniczona. Obowiązują zapisy: dompamieci@muzeum.gliwice.pl, 605362594

Bożena Kubit – etnograf i muzealnik. Od 1984 r. pracownik Muzeum w Gliwicach, w latach 1996-2019 kierowniczka Działu Etnografii Muzeum w Gliwicach. Od 2001 r. realizowała autorski cykl badań i ekspozycji poświęconych wielokulturowości Gliwic, m.in.: „Ormianie w Gliwicach”, „Ewangelicy w Gliwicach”, „Żydzi gliwiccy”, „Gliwiccy Kresowianie”. Jest autorką licznych artykułów, m.in. „Rok obrzędowy na Górnym Śląsku”, „Sztuka ludowa”, „Oscar Tropolowitz i jego gliwickie korzenie”, „Z Kresów na Śląsk”, „Etnograf w mieście”. Od 2000 r. członek Oddziału Śląskiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, w latach 2008–2011 prezes. W latach 2013–2015 została pełnomocnikiem dyrektora Muzeum w Gliwicach ds. rewitalizacji dawnego żydowskiego domu przedpogrzebowego w Gliwicach i zorganizowania w nim nowego oddziału, od 2016 r.: Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, gdzie w 2018 r. zrealizowała ekspozycję stałą „Żydzi na Górnym Śląsku”, jest współautorką katalogu „Synagogi na Górnym Śląsku” (wyd. 2021r.). W 2021 r. odznaczona została przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Krzyżem Wolności i Solidarności.

 
**Oprowadzanie po cmentarzu
Prowadzanie: Sławomir Pastuszka
I grupa godz. 21.00
II grupa godz. 22.0

Liczba miejsc ograniczona. Obowiązują zapisy: dompamieci@muzeum.gliwice.pl, 605362594

Sławomir Pastuszka – historyk, judaista (Uniwersytet Jagielloński), genealog, nauczyciel. W 2016 roku otworzył przewód doktorski i przygotowuje rozprawę pt. Cmentarz żydowski w Pszczynie jako zjawisko kulturowe Żydów górnośląskich przygotowuję pod kierunkiem dra hab. Leszka Hońdo. Od 2005 roku jest społecznym opiekunem cmentarza żydowskiego w Pszczynie – miejsca spoczynku sześciu pokoleń jego rodziny. Porządkuje nekropolie żydowskie m.in. w Bieruniu, Czechowicach-Dziedzicach, Dębowej, Gliwicach, Katowicach, Krakowie, Miasteczku Śląskim, Mikołowie, Sośnicowicach, Ujeździe czy Zalewie. Za swoją działalność doceniony w Pszczynie statuetką Wolontariusza Roku (2013), statuetką Pszczyńskiego Wybrańca – Nagroda Burmistrza Pszczyny w dziedzinie kultury (2014) i Nagroda Starosty Pszczyńskiego w dziedzinie kultury (2021). W 2016 roku otrzymał nominację do prestiżowej Nagrody POLIN przyznawanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich. W swoim dorobku posiada 9 książek i ponad 150 artykułów. Współpracuj z licznymi instytucjami, szkołami i organizacjami, dzieląc się swoją wiedzą podczas wykładów i jako ekspert z zakresu judaistyki, cmentarzy żydowskich, historii i epigrafiki hebrajskiej. Współpracuje z Fundacją Dziedzictwa Kulturowego. W latach 2013-2020 pracował jako nauczyciel kultury żydowskiej w E-Szkole Lauder Polska Od 1 czerwca 2021 roku jest przewodniczącym Chewry Kadiszy przy Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach.
 

**17:00 – 24:00 - Zwiedzanie indywidualne Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (ostatnie wejście – 23:00)

fot. Sławomir Pastuszka