Nic to innego tylko dom boży… Czym jest synagoga? Z cyklu: Dom życia i Dom zgromadzenia: o tradycjach górnośląskich Żydów
TERMIN
czwartek, 25 kwietnia 2019
godz. 18:00
MIEJSCE
Dom Pamięci Żydów Górnośląskich
Cykl 6 wykładów poświęconych dwóm „domom” – miejscom niezwykle ważnym dla każdego wyznawcy judaizmu. To domy „życia”, czyli cmentarz, i „zgromadzenia”, czyli synagoga. Choć wydawałoby się, że na ich temat wszystko już wiemy, to warto jednak przyjrzeć się każdemu zagadnieniu wyłącznie w kontekście tradycji Żydów górnośląskich, jednej z najbardziej wyrazistych i specyficznych grup wewnątrz społeczności żydostwa niemieckiego. Każdy wykład przeniesie nas do nieistniejącego już świata ludzi kroczących pomiędzy odwieczną żydowską tradycją a nowoczesnością, którą nie zawsze udawało się pogodzić z tym, co stare i wywodzące się z pradawnych źródeł wiary.
Synagoga nie jest świątynią, jak kościół czy meczet, choć w pewnym uproszczeniu bywa tak nazywana. Nie jest miejscem składania ofiar czy oddawania czci Bogu za pośrednictwem obrazów i posągów. Jako budynek jest miejscem profanum. To znajdujące się w niej zwoje Tory darzy się największym szacunkiem i stanowią one element sacrum. Słowo „synagoga” wywodzi się z języka greckiego i jest odpowiednikiem oryginalnej, hebrajskiej nazwy. W języku polskim przyjęło się określenie „bożnica” lub „bóżnica”, czyli miejsce poświęcone Bogu. W języku niemieckim natomiast od średniowiecza popularne były nazwy „jüdische Schule” lub „Judenschule”, czyli szkoła żydowska, z której wywodzą się nazwy synagogi w języku jidysz – „szul” lub „dawnschul”, oznaczające dom modlitwy.