W Oddziale Muzeum w Gliwicach, jakim jest Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, jak w soczewce skupia się to, czym w przeciągu ostatniej dekady stało się Muzeum w Gliwicach – instytucją wielowymiarową, nastawioną na edukację i popularyzowanie wiedzy, prężnie współpracującą z ośrodkami badawczymi, naukowcami, artystami z kraju i zagranicy, otwartą dla szerokiej publiczności – z bogatą i zróżnicowaną ofertą –  instytucją troszczącą się o wielokulturowe dziedzictwo regionu, odpowiadającą na potrzeby lokalnej społeczności, realizującą projekty będące unikalnymi nie tylko w skali regionu, kraju ale i… Europy - takim Muzeum, które nominowane zostaje do European Museum of the Year Award. Muzeum prawdziwie europejskim, które nie choruje na kompleks prowincji, ale potrafi czerpać z bogactwa polskiej i górnośląskiej historii, a także wziąć odpowiedzialność za spuściznę społeczności, których losy splotły się z dziejami Rzeczpospolitej. Przez lata w regionie zgłaszano potrzebę utworzenia ośrodka pamięci o żydowskich mieszkańcach Górnego Śląska. Dzięki zaangażowaniu szeregu osób, a  przede wszystkim Samorządu Miasta Gliwice, powstał  Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, który dziś jest tętniącym życiem miejscem, gdzie nie tylko przechowuje się pamięć, ale gdzie uczy się wrażliwości i rozumienia naszego dziedzictwa -  a zatem gdzie edukacja nie jest przekazywaniem informacji, ale staje się wychowaniem do wartości. Tak w Muzeum w Gliwicach rozumiemy zadanie naszej instytucji – jej  przestrzeń  ma być miejscem animowania życia kulturalnego i przypominania o tym, co ważne – o imponderabiliach, o niezmiennych wartościach, które jak klej wiążą społeczeństwo. Kolejne tak prestiżowe w świecie muzealnym wyróżnienie dla naszego muzealnego Oddziału, jakim jest nominacja do EMYA to potwierdzenie kierunku rozwoju Muzeum w Gliwicach, w którego realizacji – wbrew przeciwnościom – jesteśmy konsekwentni. Nie bez przesady będzie stwierdzenie, że stanowimy awangardę polskiego muzealnictwa, reagując na potrzeby i braki współczesności, dążąc do upowszechniania kultury, która tym różni się od rozrywki, że ufundowana jest na wartościach – powiedział Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

 

Proces wyłonienia finalistów i laureatów trwał kilka miesięcy. W pierwszym etapie komisja rewizyjna oceniała wnioski pod kątem kryteriów określonych regulaminem, między innymi innowacyjności czy upowszechniania wartości obywatelskich. Następnie wybrane instytucje były wizytowane przez jurorów, którzy sporządzali szczegółowe raporty o ich działalności. Zebrany materiał analizowało jury nagrody, w tegorocznej odsłonie konkursu EMYA obradujące w portugalskim Portimão. Do ścisłego finału wyłoniono 61 instytucji muzealnych, w tym oddział Muzeum w Gliwicach – Dom Pamięci Żydów Górnośląskich. Znaleźliśmy się wśród elity europejskiego muzealnictwa, muzeów z Albanii, Austrii, Belgii, Bośni, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Gruzji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Liechtensteinu, Litwy, Niemiec, Norwegii, Rosji, Szwecji, Turcji, Wielkiej Brytanii i Włoch.

 

Nie jest to pierwsze prestiżowe wyróżnienie dla Muzeum w Gliwicach. Od czasu otwarcia Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w 2016 roku, oddział ten był wielokrotnie nagradzany w branżowych konkursach i plebiscytach. Wśród dotychczasowych osiągnięć warto wspomnieć między innymi o wyróżnieniu w kategorii „Konserwacja i ochrona dziedzictwa kultury” w ramach konkursu Sybilla 2016, wyróżnieniu w konkursie „Zabytek Zadbany”, dwóch nagrodach w plebiscycie „Marka Śląskie”, które Muzeum w Gliwicach otrzymało najpierw w kategorii „Najlepsza przestrzeń publiczna”, a następnie „Dziedzictwo Kulturowe Regionu” za wystawę stałą „Żydzi na Górnym Śląsku”. Wystawa stała „Żydzi na Górnym Śląsku” otrzymała również główną nagrodę Marszałka Województwa Śląskiego w konkursie Wydarzenie Muzealne Roku 2018, została także finalistą ogólnopolskiego konkursu „Wydarzenie Historyczne Roku 2018”.