Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek wierzby, która w symbolice kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Dawniej wierzono że poświęcona i przechowywana przez cały rok palma, uchroni domowników od złych wydarzeń. Dzisiaj bardzo często pełni także funkcję dekoracyjną – nierzadko jej wygląd odbiega od tego z minionych wieków… Podczas zajęć poznamy historię palmy wielkanocnej i związane z nią symboliczne znaczenia. Uczestnicy porównają tradycyjną śląską palmę z palmami z innych regionów Polski. Zastanowimy się też, o jaką palmę w Niedzieli Palmowej chodzi – daktylową, kanaryjską czy może jednak… kwiatową.

 

 

Większość z nas wie, że w koszyczku ze święconką powinny znaleźć się jajka – symbol początku, nowego życia. Dlaczego jednak dodatkowo pojawia się chrzan, sól i… naczynie z wodą? Podczas spotkania opowiemy o symbolice pokarmów wielkanocnych, a w części warsztatowej wykonamy i uzupełnimy nasze… własne koszyczki!

 

 

W tradycji ludowej każdy dzień Wielkiego Tygodnia ma swoje znaczenie, a najbogatsze w obrzędy i zwyczaje są ostatnie trzy dni, zwane Triduum Świętym lub Paschalnym. Współcześnie część z nich jest wciąż żywotna, inne zostały zupełnie zapomniane. Na Śląsku do dnia dzisiejszego można obserwować bogactwo zwyczajów związanych z Wielką Nocą – niektórzy badacze twierdzą, że należą one do najbarwniejszych w Polsce. „Palenie żuru”, wypędzanie Judasza, stanickie fakle, wielkopiątkowe mycie się w rzece, kulanie jajec, chodzenie z kokotkiem to tylko niektóre ze zwyczajów, jakie przybliżymy na zajęciach. Nie zapomnimy też o fascynującym zwyczaju procesji konnej, który po dziś dzień odbywa się w Wielkanocny Poniedziałek w podgliwickiej Ostropie. Dla uczestników zajęć będziemy mieć do pokolorowania kopię linorytu autorstwa Jana Kalnika, przedstawiającego procesję konną w Ostropie. 

 

 

W którym regionie Polski na świątecznym stole królują kroszonki i czym różnią się od pisanek? Gdzie młodzież w Niedzielę Wielkanocną bawi się w „Przywołówki” i kim jest Siuda Baba, która w noc przed Lanym Poniedziałkiem odwiedza domowników w podkrakowskich wsiach? Na czym polegała zabawa „Na Rękawce”? Na okres Świąt Wielkiej Nocy, a także poprzedzający je Wielki Post, przypada cały szereg zwyczajów ludowych, z których część wykazuje wciąż dużą żywotność. W trakcie zajęć posłuchamy o tym, jak Wielkanoc obchodzili nasi pradziadowie i przygotujemy mapę obrzędów i zwyczajów związanych z Wielką Nocą, wzorowaną na Polskim Atlasie Etnograficznym.

 

 

W okresie poprzedzającym Święta Wielkanocne przybliżymy te miejsca w Jerozolimie, które związane są z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa – pomoże nam w tym mapa świętego miasta, którą uczestnicy będą uzupełniać. Uczniowie dowiedzą się, gdzie znajdował się wieczernik, zastanowimy się również, czy na pewno Chrystus i apostołowie Ostatnią Wieczerzę spożywali siedząc przy stole. Odnajdziemy też Ogród Oliwny i wyjaśnimy, dlaczego Góra Oliwna ma dla chrześcijan tak wielkie znaczenie, a także gdzie znajdowała się i czym była „spelunca Christi”. Znajdziemy też miejsca, gdzie Chrystus rozmawiał z Piłatem i z Herodem Antypasem… Odpowiemy również na pytanie, dlaczego w obrębie jednego kościoła – bazyliki Grobu Pańskiego – znajduje również się kaplica, w której dotknąć można skały uznawanej za skałę Golgoty. Czy to możliwe, że Golgota i Grób Pański są tak blisko? Dzięki fragmentom „Itnierarium” - dziennika pątniczki Egerii, których wysłuchamy – dowiemy się także, w jaki sposób Wielką Noc i następującą po niej Oktawę Paschalną obchodzono w Jerozolimie ponad 1600 lat temu, w 384 roku. 

Święta z Zajączkiem. Wielkanoc na Śląsku

Dlaczego Wielka Środa na Śląsku nazywana jest „żurową”, w Wielki Czwartek należało zaopatrzyć się w „klekotki”, a dzień później… wykąpać w rzece? Co to „śmiergust”, a czym było „chodzenie z kokotkiem”? Na te (i inne) pytania odpowiemy podczas naszych zajęć – poznamy najważniejsze zwyczaje wielkanocne na Śląsku, a wszystko to ilustrowane unikatowymi zdjęciami z naszych zbiorów. W części warsztatowej pomalujemy odlewy z różnymi wielkanocnymi motywami.
Zajęcia dla grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych.

Koszyczek z wielkanocną święconką

Większość z nas wie, że w koszyczku ze święconką powinny znaleźć się m.in. jajka – symbol początku, nowego życia. Dlaczego jednak dodatkowo pojawia się chrzan, sól i… naczynie z wodą? Podczas spotkania opowiemy o symbolice pokarmów wielkanocnych, a w części warsztatowej pomalujemy odlewy z motywami wielkanocnymi – kurczaczkami, jajkami, barankami… Może staną się świetnym uzupełnieniem naszych własnych wielkanocnych koszyczków?
Zajęcia dla grup przedszkolnych i uczniów szkół podstawowych (do klasy IV).

Ostatnia wieczerza. Wielkanoc w sztuce

Wielkanoc to najstarsze święto chrześcijańskie – z jednej strony związane ze śmiercią Chrystusa, z drugiej jednak opowiadające o Zmartwychwstaniu, przebudzeniu do nowego życia. Dla wielu czas Wielkiej Nocy stanowi metaforę ludzkiego życia, gdzie po czasie smutku i mroku, zawsze pojawia się promień nadziei czy zwiastun początku czegoś nowego. Nie bez przyczyny tematyka wielkanocna stała się inspiracją i niekończącą księgą cytatów dla… artystów. Podczas zajęć poznamy najważniejsze przedstawienia plastyczne tego tematu, a na zakończenie… sami wczujemy się w rolę twórców i pomalujemy własne plakiety z wizerunkiem Ostatniej Wieczerzy!
Zajęcia dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych.