Industriada: Technika – to Was zaskoczy!
Industriada na stałe wpisała się w kalendarium wydarzeń województwa śląskiego. Przed nami kolejna edycja, na którą już dzisiaj serdecznie zapraszamy! Moc wydarzeń czeka na Państwa w gliwickiej Radiostacji oraz Oddziale Odlewnictwa Artystycznego.
Radiostacja Gliwice (ul. Tarnogórska 129). Drewno od wieków miało i wciąż ma szerokie zastosowanie w budownictwie. Kiedyś było podstawowym budulcem domów, kościołów i obiektów użyteczności publicznej. Z czasem dopiero wyparł je kamień, cegła, beton, a następnie nowocześniejsze materiały. Drewno wykorzystywane było i nadal jest w wielu gałęziach przemysłu, w transporcie, rzemiośle i sztuce. To podstawowy materiał w pracy stolarzy i cieśli. Jest też wdzięcznym tworzywem dla artystów oraz rzemieślników wytwarzających instrumenty muzyczne, meble i ozdoby z drewna. Warto zauważyć, że drewno jest materiałem naturalnym, który można przetwarzać bez szkody dla środowiska. Wykład stanowiący część tegorocznej Industriady w gliwickiej Radiostacji przybliży nam spojrzenie architekta na dwudziestowieczne budowle z drewna. Przyjrzymy się także historii powstania wieży Radiostacji i zobaczymy unikalne fotografie z tamtego okresu. W trakcie pokazów i warsztatów „W krainie osikowych wiórków” dzieci dowiedzą się jak twórczo można wykorzystać wióry z osikowego łyka do tworzenia koszyków i dekoracyjnych kwiatów. Zapraszamy również do indywidualnego zwiedzania budynku nadajnika Radiostacji oraz przyjrzeniu się dawnym urządzeniom nadawczym.
Oddział Odlewnictwa Artystycznego (ul. Bojkowska 37). Wydarzenia przygotowane w ramach Industriady w Oddziale Odlewnictwa Artystycznego pozwolą na praktyczne poznanie wybranych, dawnych technik artystycznych. Niektóre z nich znane i stosowane były przez artystów, fotografów i rzemieślników od wieków, a nawet tysięcy lat. Węgiel drzewny jako materiał używany był już w czasach prehistorycznych, ale popularny stał się w czasach nowożytnych i był wykorzystywany przy tworzeniu portretów, szkiców i podmalówek do obrazów. Uczestnicy warsztatów Szkice węglem – portretować będą Joannę Schaffgotsch – XIX wieczną damę, która opowie im historię swojego życia. Linoryt, który powstał w XIX w. to technika graficzna. Z metodą powstawania linorytu będzie się można zapoznać praktycznie podczas warsztatów tworzenia industrialnych toreb. Uczestnicy wykonają matryce z motywami kół zębatych oraz skamielin liści paproci czy muszli i odbiją je na torbie, którą będą mogli wziąć z sobą. Cyjanotypia jest jedną z najstarszych technik fotograficznych – powstała w XIX w. Podczas warsztatów fotograficznych uczestnicy poczują klimat dawnego zakładu fotograficznego i w ciemni samodzielnie wykonają odbitki na papierze akwarelowym. Podczas oprowadzania z przewodnikiem po wystawie stałej „Słusznie słyną dziś Gliwice…” zwiedzający poznają dawne techniki odlewnicze, które używane są do dzisiaj. Mowa będzie o metodzie piaskowej, metodzie na wosk tracony oraz metodzie odlewnia w sztuczkach. Jak zawsze będzie tez można indywidualnie zapoznać się z wystawą „Słusznie słyną dziś Gliwice” i obejrzeć specjalnie przygotowane filmy poświęcone technikom odlewniczym. Podczas warsztatów plastycznych Sztuka na plakietach nie zabraknie gipsowych modeli żeliwnych odlewów, które uczestnicy będą malować farbami według własnej wizji artystycznej.
Zachęcamy do udziału w tym wyjątkowym Święcie Szlaku Zabytków Techniki.
Industriada: Technika – to Was zaskoczy! – harmonogram
To wszystko z drewna… – Wydarzenia w Radiostacji
12.00 – 17.00 - W krainie osikowych wiórków – warsztaty i pokazy obok budynku Radiostacji
12.00 – 12.45 oraz 15.00 -15.45 – wykład: Czy tylko Radiostacja? Interesujące konstrukcje drewnie pierwszej połowy XX wieku
Prowadzenie: dr arch. Adam Bednarski
Fabryka w Niesky realizowała także konstrukcje specjalne, do których należy nasza gliwicka Radiostacja. Podczas prezentacji zostaną pokazane unikalne zdjęcia dokumentujące proces budowy kompleksu Radiostacji.
13.00 – 18.00 - Zwiedzanie indywidualne budynku nadajnika Radiostacji (poza godzinami wykładów)
Zwiedzanie możliwe poza godzinami wykładów. Osoby zobowiązane są do założenia środków ochrony ust i nosa, dezynfekcji dłoni oraz zachowania dystansu społecznego.
Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny, ale obowiązywać będą limity osób związane z aktualnymi obostrzeniami w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2.
Co nas jeszcze zaskoczy podczas INDUSTRIADY 2021?
Rodzinny Piknik „Techniczne historie w stylu steampunk” rozpocznie się pod Radiostacją o godz. 12.00 i potrwa do około godz. 19.00.
W programie między innymi:
steampunkowe warsztaty kreatywne dla dzieci
komputerowa strefa retro
wystawy zabytkowych pojazdów
strefa symulatorów i wirtualnej rzeczywistości
kino 7D
industrialna kolejka
Eko Dom – wystawa interaktywna o ekologii w życiu codziennym
znakowanie rowerów i gadżety profilaktyczne od Straży Miejskiej
To nie wszystko!
W godz. od 12.00 do 17.00 rozegrana zostanie Gliwicka Gra Rodzinna 360 Stopni. To doskonały sposób na aktywne spędzenie czasu. Uczestnicy otrzymają mapy z zaznaczonymi punktami, które będą musieli odnaleźć i wykonać różne zaskakujące zadania sprawnościowe, zręcznościowe i intelektualne. Pozostając w industriadowym klimacie, przygotowane dla uczestników zadania będą nawiązywały do tematu techniki.
W grach rodzinnych nie jest prowadzona klasyfikacja drużyn. Głównym założeniem jest dobra zabawa, aktywne spędzenie czasu i poznawanie Gliwic. Drużyny, które postanowią zaliczyć wszystkie punkty i zadania, będą musiały pokonać dystans ok. 10 km. Limit czasu to 5 godzin. Drużyna w Gliwickiej Grze Rodzinnej może liczyć od 2 do 5 osób. Jeden z uczestników musi być pełnoletni. W składzie musi też być (co najmniej) jedno dziecko poniżej 14 roku życia.
Baza, start i meta będą znajdować się na terenie Radiostacji Gliwickiej przy ul. Tarnogórskiej 129.
Zapisy będą prowadzone od 30 sierpnia br. od godz. 10.00 poprzez formularz na stronie www.team360.pl/pl/entry/race.
Dawne techniki artystyczne – Wydarzenia w Oddziale Odlewnictwa Artystycznego
Na wystawie stałej „Słusznie słyną dziś Gliwice…” zaprezentowano odlewy artystyczne i użytkowe wykonane ze stopów metali – żeliwa, brązu, mosiądzu, także z cyny i cynku. Istotą technologicznego procesu powstawania odlewu jest zalanie formy powstałej w oparciu o model ciekłym metalem lub jego stopem. Modele ogólnie można podzielić na trwałe (np. metalowe) i nietrwałe lub mało trwałe (np. woskowe, drewniane, ceramiczne). Biorąc pod uwagę rodzaj modelu i sposób wykonania oraz zalewania formy, w odniesieniu do zabytków odlewnictwa zaprezentowanych na ekspozycji można wyróżnić trzy sposoby formowania odlewu: metodę piaskowo-skrzynkową stosowaną szczególnie dla odlewów płaskich, metodę na wosk tracony oraz metodę odlewania w tzw. „sztuczkach” (częściach, fragmentach formy) z rdzeniem dla form pełnoplastycznych. Czasami stosowano łączenie metod.
W czasach starożytnych (Mezopotamia, Egipt, Grecja), stosowano do odlewania jednolite formy otwarte w gruncie i kamieniu, później formy zamknięte, składane. W przypadku żeliwa udoskonalenia metod odlewniczych dokonali Chińczycy ok. 700 lat p.n.e. Formowanie w masie, której jednym ze składników jest piasek, należy do najdawniejszych metod. W czasach nowożytnych, w XIX w. masę formierską zamykano w dwudzielnej skrzynce.
Odlewanie metodą traconego wosku („na wosk tracony”) znane było już około 2 tysiące lat p.n.e. w Egipcie. W technice tej model woskowy ulega zniszczeniu, jest jednorazowy, lecz niewątpliwą zaletą jest możliwość uzyskania precyzji odlewu i plastyczności (przestrzenności). Na wystawie można zobaczyć fragmenty Wazy Warwick’a (głowy) oraz biżuterię, dla której w pewnym etapie wytworzenia stosowano tę metodę. Odlewanie metodą „na wosk tracony” było jednak rzadkością w dawnej odlewni gliwickiej. Stosowano ją częściowo przy odlewaniu pomników w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych (kontynuatora przedwojennej odlewni ) po 1945 r.
Metodę odlewania w sztuczkach, czyli fragmentach na które dzielono formę, opracował w odlewni berlińskiej w latach 1813– 1814, urodzony w Ozimku na Śląsku, Wilhelm August Stilarsky. Zastosowanie metody odlewania w sztuczkach, z użyciem wewnętrznego rdzenia, miało bardzo duże znaczenie, ponieważ umożliwiło wytwarzanie dużych, pustych odlewów. Przykładem odlewu wykonanego tym sposobem jest eksponowana na wystawie rzeźba „Dziewczynka z lirą” Theodora Kalidego, która jest pustym odlewem o grubych ścianach. Początkowo rdzenie formowano ręcznie, co powodowało duże nierówności w grubości ścianek odlewanego korpusu. Jednakże w 1816 r. mistrz formierski Roehl udoskonalił opisywaną metodę.
12.00 –14.00 - Linoryt na tkaninie – warsztaty nadruku na torbie
Na warsztatach uczestnicy stworzą industrialne motywy kół zębatych, które zostaną wzbogacone motywami skamielin liści paproci czy muszli. Matryce odbijane będą na bawełnianej torbie, którą będzie można zabrać ze sobą.
Wydarzenie przeznaczone dla wszystkich uczestników.
15.00 – 17.00 - Szkice węglem: portret śląskiej damy – warsztaty plastyczne
Biorący udział w warsztatach będą rysować portret damy z drugiej połowy XIX wieku. Wykorzystają malarskie walory tej techniki oraz skupią się na światłocieniu. Na zajęciach „przeniosą się w czasie”, bo pozować im będzie Joanna Schaffgotsch, która przedstawi historię swojego życia.
Wydarzenie przeznaczone dla wszystkich uczestników.
12.00 – 18.00 - Cyjanotypia - warsztaty fotograficzne
Podczas warsztatów będzie można poczuć klimat dawnego zakładu fotograficznego i w ciemni samodzielnie wywołać odbitki na papierze akwarelowym. Aby przyspieszyć proces negatywy, z których później powstaną odbitki, wykonane zostaną cyfrowo.
Udział w warsztatach nie wymaga wcześniejszego przygotowania się.
12.30 – 17.30 - Sztuka na plakietach – warsztaty plastyczne
Zajęcia przeznaczone dla wszystkich uczestników.
13.00 – 18.00 - Wystawa stała Słusznie słyną dziś Gliwice – zwiedzanie indywidualne (poza godzinami oprowadzań z przewodnikiem)
· film o technologii wytapianych modeli i technologii formy piaskowej zrealizowany w 2010 r. dla Muzeum w Gliwicach przez Wydział Odlewnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie i przedsiębiorstwo „SPEDCODLEW” w Krakowie;
· film pt. „Wie ein Eisenguss entsteht?” („Jak powstaje odlew żeliwny?”) zrealizowany przez Kunstgussmuseum Lauchammer;
· fragment filmu pt. „Fer de Berlin” o powstawaniu biżuterii żeliwnej zrealizowany przez Stiftung Stadtmuseum Berlin;
· film o powstawaniu Pomnika Pamięci Ofiar Lubina '82 , odsłoniętego 31.08. 1992 r., autorem pomnika i filmu jest współczesny rzeźbiarz polski Zbigniew Frączkiewicz.
Zwiedzanie indywidualne jest możliwe poza godzinami zwiedzania z przewodnikiem. Liczba osób ograniczona.