Halsztackie cmentarzyska kultury łużyckiej na Śląsku - oprowadzanie kuratorskie po wystawie
TERMIN
niedziela, 9 lutego 2020
godz. 12:00
MIEJSCE
Willa Caro
9 lutego 2020 roku, o godz. 12.00, zapraszamy do Willi Caro na oprowadzanie kuratorskie po wystawie "Halsztackie cmentarzyska kultury łużyckiej na Śląsku". O wykopaliskach archeologicznych opowie kuratorka ekspozycji - Monika Michnik, kierownik Działu Archeologii Muzeum w Gliwicach.
Cmentarzysko kultury łużyckiej w Świbiu - Monika Michnik
Na niewielkiej piaszczystej wydmie porośniętej sosnowym lasem w okolicach wsi Świbie znajdowało się jedno z ciekawszych cmentarzysk kultury łużyckiej okresu halsztackiego odkrytych na obszarze Górnego Śląska. Nekropolia ta została przypadkowo odsłonięta w latach 30. XX w. w trakcie prac leśnych. Pierwsze badania wykopaliskowe przeprowadził w 1936 r. F. Pfützenreiter, odsłaniając dwa pochówki: ciałopalny i szkieletowy . Po 1945 r. stanowiskiem zainteresowali się archeolodzy z Muzeum w Gliwicach. W 1961 r. Anna Stankiewicz-Węgrzykowa rozpoczęła systematyczne badania archeologiczne, którymi kierowała do 1967 r. Od 1970 r. prace kontynuowała Halina Wojciechowska, która prowadziła je z niewielkimi przerwami do 1992 r.
Tych 27 sezonów wykopaliskowych przyniosło niewątpliwie wielką satysfakcję z odkryć, ale też ze względu na niełatwe czasy, w których borykano się często z różnymi deficytami, wymagało olbrzymiej determinacji i trudnych przygotowań logistycznych. […]
Badania wykopaliskowe przyniosły odkrycie rozległego cmentarzyska o powierzchni około 1 ha, usytuowanego na kulminacji i na południowym zboczu łagodnego wyniesienia. Na szczęście stanowisko nie zostało zniszczone ani w pradziejach (praktyki rabowania grobów przez współczesnych stwierdzono na łużyckiej nekropolii w Przeczycach), ani później w trakcie prac leśnych. Było to tzw. cmentarzysko płaskie, czyli nieodznaczające się żadnymi konstrukcjami na powierzchni terenu.
Tych 27 sezonów wykopaliskowych przyniosło niewątpliwie wielką satysfakcję z odkryć, ale też ze względu na niełatwe czasy, w których borykano się często z różnymi deficytami, wymagało olbrzymiej determinacji i trudnych przygotowań logistycznych. […]
Badania wykopaliskowe przyniosły odkrycie rozległego cmentarzyska o powierzchni około 1 ha, usytuowanego na kulminacji i na południowym zboczu łagodnego wyniesienia. Na szczęście stanowisko nie zostało zniszczone ani w pradziejach (praktyki rabowania grobów przez współczesnych stwierdzono na łużyckiej nekropolii w Przeczycach), ani później w trakcie prac leśnych. Było to tzw. cmentarzysko płaskie, czyli nieodznaczające się żadnymi konstrukcjami na powierzchni terenu.
Wyróżniono na nim łącznie 576 grobów, głównie szkieletowych (490 grobów), w mniejszości ciałopalnych jamowych i popielnicowych (86 grobów). Ponadto odsłonięto dużą liczbę obiektów związanych z obrzędami funeralnymi (paleniska). Pozyskano również bogaty materiał zabytkowy (ponad 8000 sztuk ), w tym naczynia ceramiczne, zabytki brązowe, żelazne, ołowiane, szklane, kamienne i kościane, które pozwoliły określić czas użytkowania nekropolii na okres halsztacki C (700–550 lat p.n.e.).
Wśród materiału zabytkowego największą część stanowią naczynia i ich fragmenty (około 60% zbioru), z których większość wyklejono i zrekonstruowano. Druga co do wielkości kolekcja to przedmioty metalowe (prawie 1600 sztuk), z których niewiele ponad 1000 sztuk to zabytki brązowe, 454 sztuki – zabytki żelazne i około 40 przedmiotów wykonanych z ołowiu, niestety w większości zniszczonych. Na ich tle wyróżnia się kolekcja przedmiotów szklanych (jak dotąd największa w Polsce z tego okresu) – znaleziono prawie 1400 sztuk w postaci kolii z paciorków szkliwionych. Niezwykle cenną wartość naukową mają również zachowane fragmenty tekstyliów (nitek, tkanin).
Wśród materiału zabytkowego największą część stanowią naczynia i ich fragmenty (około 60% zbioru), z których większość wyklejono i zrekonstruowano. Druga co do wielkości kolekcja to przedmioty metalowe (prawie 1600 sztuk), z których niewiele ponad 1000 sztuk to zabytki brązowe, 454 sztuki – zabytki żelazne i około 40 przedmiotów wykonanych z ołowiu, niestety w większości zniszczonych. Na ich tle wyróżnia się kolekcja przedmiotów szklanych (jak dotąd największa w Polsce z tego okresu) – znaleziono prawie 1400 sztuk w postaci kolii z paciorków szkliwionych. Niezwykle cenną wartość naukową mają również zachowane fragmenty tekstyliów (nitek, tkanin).
