1 sierpnia o godz. 17:00, gdziekolwiek będziemy – zatrzymajmy się

i złóżmy hołd odwadze i poświęceniu Powstańców Warszawskich.

Pamiętajmy! Cześć i chwała Bohaterom!

Pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki, szef Oddziału II (informacyjno-wywiadowczego) Komendy Głównej AK, tak opisywał potrzebę wzięcia udziału w patriotycznym zrywie: „Trzeba było przeżyć 5 lat okupacji w Warszawie, aby czuć to, co czuła ludność i żołnierze. Trzeba było żyć dzień po dniu, godzina po godzinie przez pięć lat w cieniu więzienia na Pawiaku, trzeba było w ciągu tych miesięcy widzieć, jak znikają przyjaciele jeden po drugim, odczuć za każdym razem skurcz serca w piersi, trzeba było codziennie słyszeć odgłosy salw tak, że się już przestawało je słyszeć, przyzwyczaić się do nich, jak do dzwonów kościelnych, trzeba było milcząco asystować na rogu ulicy w smutny zimowy wieczór lub świetlisty poranek wiosenny, przy egzekucji dziesięciu, dwudziestu, pięćdziesięciu przyjaciół, braci lub nieznajomych, wziętych przypadkowo z tłumu, spędzonych pod mur, z ustami zaklejonymi gipsem i oczami wyrażającymi rozpacz lub dumę. Trzeba było to wszystko przeżyć, aby zrozumieć, że Warszawa nie mogła się nie bić”.

Godzina „W” – 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17:00 – była początkiem Powstania Warszawskiego,
które miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza (jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej). Powstanie, planowane na kilka dni, upadło w nocy z 2 na 3 października po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.

Zdjęcie: Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Grupa powstańców z Oddziału Osłonowego Wojskowych Zakładów Wydawniczych (WZW) na kwaterze w kamienicy Lewenfisza przy pl. Napoleona 1 róg Boduena 2 róg Sienkiewicza 1. Od lewej: st. strz. Andrzej Mazurkiewicz "Rost", plut. Hanna Pruszkowska "Baśka", „Murmańska” z psem Kropką, kpr. pchor. Andrzej Korycki "Sokół", st. strz. Zbigniew Rozental "Wyrwicz".

Zapraszamy na stronę Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie zapoznać się można m.in. z Archiwum Historii Mówionej czy unikatową fototeką z czasów Powstania.
Zachęcamy też do lektury artykułu "Powstanie Warszawskie – bój o wolną Polskę" na stronie Instytutu Pamięci Narodowej.