Trzy paradygmaty filozofowania

Paradygmat to – zgodnie z definicją fizyka i filozofia nauki Thomasa Kuhna – zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki, zbiór reguł, których się nie kwestionuje, wyznaczający przekonanie naukowca co do tego, jakie obiekty w świecie istnieją, określający typ pytań, jakie w ramach danej dziedziny wolno stawiać. Na przestrzeni ponad dwu i pół tysiąca lat, jakie liczy sobie filozofia, wyróżnić można w jej obszarze 3 paradygmaty, w ramach których podejmowała ona swoją refleksję – od zainteresowania światem i jego strukturą w starożytności i średniowieczu, poprzez nowożytny zwrot ku świadomości i myśleniu, na którym fundowało swoje bycie kartezjańskie cogito, aż do postmodernistycznego uznania świata i podmiotu za wytwór gry językowej. O tych trzech paradygmatach filozofowania – ontologicznym, mentalistycznym i lingwistycznym, które odzwierciedlają również trzy sposoby, na jakie człowiek może ujmować rzeczywistość i samego siebie – opowiemy na wykładzie.