Muzeum w Gliwicach posiada znaczącą kolekcję szkła dawnego i współczesnego.

Najstarsze cenne zabytki pochodzą z końca XVII wieku. Są to kielich ze szkła przezroczystego z motywem tzw. słonecznika i ciekawym, starannym szlifem oraz karafka ukształtowana w formę niedźwiadka z tzw. szkła leśnego z domieszką żelaza i miedzi. Głowa zwierzęcia pełni funkcję szklanego korka karafki.

Kolekcję wzbogaca saskie i śląskie reprezentacyjne szkło dworskie z XVIII wieku: subtelnie grawerowane lub ręcznie malowane kielichy, puchary i miseczki.

Pełniej reprezentowany zbiór szkła z dziewiętnastego wieku jest bardziej zróżnicowany tematycznie i formalnie. Jest to duża grupa szkła barwnego szczególnie z okresu biedermeieru i historyzmu. W kolekcji znajdują się kielichy i szklanice z widokiem uzdrowisk, czajniczki z pejzażem i motywem kwiatowym, malowane emalią barwną kielichy Towarzystwa Śpiewaczego z kolekcji rodzinnej Ballestremów, zabytki z słynnego weneckiego Murano oraz liczne wyroby ze znanych karkonoskich hut szkła na Śląsku i w Czechach.

Z przełomu XIX i XX pochodzi szkło bardzo efektowne wizualnie i skomplikowane technologicznie między innymi: duże, szklane patery, malutkie kształtowane unikatowo wazoniki, szkło lodowe, szkło iryzujące, opalizujące, mącone oraz wazony ze szkła kobaltowo ? manganowego z ozdobną oprawą metalową.

Muzeum posiada liczne szklanki, szklanice, kufle szklane w ozdobnej oprawie i wazony. Do niezwykle ciekawych obiektów należą także bogato dekorowane butelki, szklanki pamiątkowe, okolicznościowe, zdrojowe, urodzinowe i weselne oraz tzw. szkło „żartobliwe” czyli zabawne kielichy utrudniające wypicie trunku. W kolekcji znajdują się również komplety toaletowe, małe karafki, flakoniki na perfumy, miniaturki i biżuteria szklana.

Szczególnym zabytkiem jest kamień litograficzny – wzornik z przedwojennej huty szkła „Zawiercie” prezentujący różne formy produkowanych przedmiotów wraz z ich skomplikowanymi szlifami wykonywanymi ręcznie.

W ciągu ostatnich kilku lat znacząco powiększył się zbiór szkła z okresu międzywojnia, między innymi o ekskluzywne produkty słynnej polskiej huty „Niemen” ( obecnie Białoruś ) czy czeskiej Hajdy Pohla ( Novy Bor ) oraz bardziej powszechne Huty „Hortensja” w Piotrkowie. Do najnowszych nabytków należą ciekawe przykłady zarówno szkła popularnego jak i ekskluzywnego o awangardowym kształcie produkowanego przez firmę „Moser” z Karlsbadu ( Karlovy Vary ) w Czechach.

Po 1945 dzięki dr Małgorzacie Procek do zbioru pozyskano obszerną kolekcję unikatowego szkła sodowego, grubościennego z Huty Szkła Gospodarczego w Zawierciu oraz sodowego i prasowanego z Huty Szkła w Ząbkowicach, głównie projektowanego przez Jana Sylwestra Drosta.

Unikatową kolekcję artystyczną w zbiorze tworzy nagrodzony zestaw pucharów „Honey” Józefa Podlaska, artysty związanego z ASP we Wrocławiu oraz pracownią Stanisława Dawskiego.

Jolanta Wnuk