Kolekcja  ceramiki dawnej i współczesnej, licząca ok.3200 sztuk należy do wiodących i najbardziej różnorodnych w muzeum gliwickim. Tworzą  ją dawne i współczesne wyroby z porcelany, fajansu i kamionki pochodzące z licznych wytwórni takich jak: Miśnia, Wiedeń, Höchst, Berlin, Fürstenberg, Sèvres, Nymphenburg, Ludwigburg, Fulda, Gera, Wedgwood, Delft, Holič, kraje Dalekiego Wschodu, Ćmielow, Chodzież, Włocławek, dawne i współczesne wytwórnie Wałbrzycha, Bolesławiec, Tułowice, Giesche (również późniejsze Bogucice). Bardzo cennym jest zbiór polskich figurek porcelanowych z lat 1955-1965 powstałych w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego oraz pod jego wpływem.

Śląskie wyroby fajansowe
Muzeum w Gliwicach posiada niezwykle cenne  zbiory fajansów śląskich z XVIII i XIX w. z takich wytworni jak: Prószków k/Opola, Glinica, Racibórz i Tułowice. Największa i najbardziej reprezentatywna jest kolekcja wyrobów z Prószkowa, licząca około 230 sztuk – są to malowane farbami muflowymi fajanse właściwe oraz fajanse i kamionki delikatne, będące przykładami wszystkich okresów działalności manufaktury, prezentujące różnorodne techniki i tendencje stylistyczne.

Równie cenne, chociaż mniej liczne są egzemplarze tzw. śląskiej „czarnej porcelany”, czyli wyrobów z kamionki pokrytej czarną glazurą i malowanych srebrem, które były wytwarzane w Tillowitz (Tułowice) w poł. XIX w., jedynie przez niecałe dziesięciolecie.

Prawdziwym unikatem jest fajansowy kałamarz, który powstał w manufakturze w Raciborzu (Racibórz-Bosacz, obecnie Ostróg) w latach 1795-1803. Posiada on sygnaturę założyciela  – Anglika Josepha Beaumonta. Jest to obecnie jedyny znany, sygnowany wyrób z pierwszego okresu działalności wytwórni raciborskiej.

Miśnia (Meißen)
Kolekcja ceramiki miśnieńskiej w zbiorach Muzeum w Gliwicach liczy ponad 100 sztuk sygnowanych obiektów. Była ona tworzona od początków działalności Oberschlesisches Museum in Gleiwitz, czyli od 1905 roku. Przedwojenne obiekty stanowią blisko jedną trzecią dzisiejszej kolekcji. Po 1945 r. została ona wzbogacona przez mienie poniemieckie  oraz liczne zakupy (52 szt.). Ze względu na czas powstania większość stanowią wyroby osiemnastowieczne, z przeważającą grupą z okresu Marcoliniego (1774-1814). Zbiór ceramiki miśnieńskiej jest zróżnicowany technologicznie (kamionka böttgerowska oraz porcelana twarda), stylistycznie i zdobniczo. Wśród rodzajów wyrobów przeważają elementy serwisów herbacianych i stołowych, czajniki, teryny oraz barwnie zdobione, wyrabiane w XVIII i  XIX w. figurki, jak np. duża figurka ogrodniczki wg modelu J.C.Schönheita z 1767 r. oraz małe figurki dworzan i muzykantów. Unikatowe wydają się niesygnowane, kamionkowe wyroby z czasów Böttgera oraz najwcześniejsze naczynia z białej porcelany, jak chociażby czajnik zdobiony w stylistyce wschodnioazjatyckiej tzw. „indiańskimi kwiatami” i motywem feniksa.