Johann Christian Bendeler, Pejzaż heroiczny
Johann Christian Bendeler, śląski naśladowca Poussina i Lorraina
Pejzaż heroiczny – olej na płótnie, 1. ćw. XVIII w.
Muzeum w Gliwicach gromadzi dzieła malarstwa od początku swojego istnienia, tj. od 1905 r. W zbiorach zachował się obraz odnotowany w literaturze jako Pejzaż heroiczny. Autorem pejzażu jest Johann Christiann Bendeler (1688-1728), malarz, rysownik i literat, którego życie i twórczość związane były zarówno z Saksonią, jak i ze Śląskiem. Jak większość artystów tamtych czasów zafascynowany był malarstwem włoskim, a także niderlandzkim, w szczególności pejzażem, który jako samodzielny gatunek kształtował się w tym rejonie Europy już od 2 poł. XVI wieku.
Bendeler czerpał częściowo z twórczości współczesnego mu niemieckiego pejzażysty Christopha Ludwiga Agricola (1667-1719), który podczas licznych podróży artystycznych do Anglii, Niderlandów, Francji, Italii, a w szczególności do Neapolu i Rzymu, zapewne zetknął się z malarstwem: Nicolasa Poussina (1594-1665) i Clauda Lorraina (1600 – 1682). Ci właśnie artyści stworzyli dwa typy pejzażu popularne w XVII-wiecznym malarstwie: pejzaż heroiczny i pejzaż pastoralny.
Gliwicki Pejzaż heroiczny J.Ch. Bendelera, malowany farbami olejnymi na płótnie, łączy w sobie te dwa modusy. Jest to ciepły w kolorystyce, zdynamizowany światłem, idealnie skonstruowany pejzaż, z ludzkim sztafażem na pierwszym planie (postaci jak w pejzażu pastoralnym). Centrum kompozycji zajmuje fragment „starożytnego” sarkofagu z drzewem o „graficznie” potraktowanych liściach. Krajobraz w tle został zbudowany „kulisowo”, w sposób wzmagający wrażenie przestrzenności i świetlistości. Pejzaż zawiera w sobie elementy charakteryzujące malarstwo klasycystyczne : spokój, harmonię, przedstawienie natury idealnej, podkreślone przez antyczne budowle, jak i elementy niepokoju wywołanego przez ekspresyjne przedstawienie partii nieba – co nadaje obrazowi wartości nowatorskie jak na tamte czasy – właściwe już malarstwu epoki romantyzmu. (A.K.)
Pejzaż heroiczny – olej na płótnie, 1. ćw. XVIII w.
Muzeum w Gliwicach gromadzi dzieła malarstwa od początku swojego istnienia, tj. od 1905 r. W zbiorach zachował się obraz odnotowany w literaturze jako Pejzaż heroiczny. Autorem pejzażu jest Johann Christiann Bendeler (1688-1728), malarz, rysownik i literat, którego życie i twórczość związane były zarówno z Saksonią, jak i ze Śląskiem. Jak większość artystów tamtych czasów zafascynowany był malarstwem włoskim, a także niderlandzkim, w szczególności pejzażem, który jako samodzielny gatunek kształtował się w tym rejonie Europy już od 2 poł. XVI wieku.
Bendeler czerpał częściowo z twórczości współczesnego mu niemieckiego pejzażysty Christopha Ludwiga Agricola (1667-1719), który podczas licznych podróży artystycznych do Anglii, Niderlandów, Francji, Italii, a w szczególności do Neapolu i Rzymu, zapewne zetknął się z malarstwem: Nicolasa Poussina (1594-1665) i Clauda Lorraina (1600 – 1682). Ci właśnie artyści stworzyli dwa typy pejzażu popularne w XVII-wiecznym malarstwie: pejzaż heroiczny i pejzaż pastoralny.
Gliwicki Pejzaż heroiczny J.Ch. Bendelera, malowany farbami olejnymi na płótnie, łączy w sobie te dwa modusy. Jest to ciepły w kolorystyce, zdynamizowany światłem, idealnie skonstruowany pejzaż, z ludzkim sztafażem na pierwszym planie (postaci jak w pejzażu pastoralnym). Centrum kompozycji zajmuje fragment „starożytnego” sarkofagu z drzewem o „graficznie” potraktowanych liściach. Krajobraz w tle został zbudowany „kulisowo”, w sposób wzmagający wrażenie przestrzenności i świetlistości. Pejzaż zawiera w sobie elementy charakteryzujące malarstwo klasycystyczne : spokój, harmonię, przedstawienie natury idealnej, podkreślone przez antyczne budowle, jak i elementy niepokoju wywołanego przez ekspresyjne przedstawienie partii nieba – co nadaje obrazowi wartości nowatorskie jak na tamte czasy – właściwe już malarstwu epoki romantyzmu. (A.K.)