STRONA GŁÓWNA /ARTYKUŁY /EPOKA BRĄZU I WCZESNA EPOKA ŻELAZA

Epoka brązu i wczesna epoka żelaza

Jedną z najważniejszych kolekcji  Działu Archeologii stanowią zabytki pozyskane w trakcie 30-letnich badań wykopaliskowych na cmentarzysku w Świbiu. Stanowisko to jest jedną z ciekawszych nekropolii kultury łużyckiej znajdujących się na obszarze Górnego Śląska.  Reprezentuje ono schyłkową, halsztacką fazę tej kultury trwającej na obszarze Polski przez prawie całą epokę brązu i wczesną epokę żelaza.  Podczas prac wykopaliskowych odkopano rozległy cmentarz o wielkości około 1 hektara, usytuowany na piaszczystej wydmie. Cechą charakterystyczną nekropolii jest współwystępowanie mieszanego obrządku pogrzebowego  w postaci inhumacji i kremacji. W sumie zidentyfikowano 576 pochówków szkieletowych i  ciałopalnych. Odsłonięte konstrukcje kamienne w postaci bruków i obstaw jam, a nawet pozostałości po drewnianych skrzyniach lub podkładkach, przyniosły nowe dane na temat zwyczajów obrzędowych łużyczan.

Prawie we wszystkich pochówkach szkieletowych zmarły ułożony był na wznak w pozycji wyprostowanej, z rękami wyprostowanymi wzdłuż tułowia (wyjątkowo ręce były skrzyżowane ),  z głową skierowaną w kierunku północnym. Natomiast groby ciałopalne występowały  w postaci pochówku  popielnicowego, gdy skremowane kości wsypywano najczęściej do jednego naczynia  lub  pochówku  jamowego, gdy wysypywano je bezpośrednio do  niewielkiej jamy.

Ważnym elementem praktykowanego rytuału było wkładanie do grobów zróżnicowanych i wielu przypadkach licznych przedmiotów pochodzenia miejscowego, a także przedmiotów ekskluzywnych importowanych z innych grup kultury łużyckiej lub z obszarów wschodnioalpejskich, północnoitalskich oraz panońskich. Najliczniej  występujące dary grobowe w postaci ceramiki składały się z głównie z zestawu naczyń: garnek, misa i czerpak, układanych za głową zmarłego. Wiele grobów było bogato wyposażonych w kilka naczyń, którym towarzyszyły brązowe i żelazne ozdoby – diademy, naszyjniki, szpile o różnie ukształtowanych główkach, bransolety, nagolenniki. Rzadziej występowały narzędzia, a broń  sporadycznie. Oczywiście wybór tych przedmiotów miał intencjonalne znaczenie podyktowane rytuałem i pośrednio uwarunkowane podziałem na płeć, wiekiem zmarłego oraz jego pozycją społeczną.

 

Paciorki szklane wytwarzane na obszarze północnej Itali

Paciorki szklane wytwarzane na obszarze północnej Itali

Czerpak profilowany

Czerpak profilowany

Pochówek szkieletowy odsłonięty na cmentarzysku w Świbiu

Pochówek szkieletowy odsłonięty na cmentarzysku w Świbiu

/
Ta strona używa plików cookies Dowiedz się więcej