Grafika "Gliwice - widok od strony dworca kolejowego"
Widok panoramiczny z dalekim planem na nowo zbudowany Dworzec Kolejowy i widok miasta z terenem przemysłowym między innymi zakładu gliwickiej Huty. Pierwszy plan – łąka i pole uprawne z rodzajowym sztafażem, pracującymi i odpoczywającymi mieszkańcami miasta. Charakterystycznym akcentem, przejętym z warsztatu Tittela, dwa smukłe, wątłe drzewa z malowniczo, szczegółowo i rysunkowo potraktowanym listowiem. Motyw sięgający również do sztuki europejskiej XVIII w. Przestrzenność dalekiego planu zapewnia także bezmiar nieba rozjaśnionego, zróżnicowanego walorowo cieniowaniem, zajmującego niemal dwie trzecie kompozycji. Klasycyzująca bryła dworca kolejowego z charakterystycznymi bocznymi ryzalitami tworzy jasny, żółtawo złocisty akcent w dużej odległości. Budynek niemal współczesny dla Knippela podróżującego do Gliwic. Po przeciwnej stronie hala i pozostałe budynki dworcowe, pocztowe, administracyjne oraz dla pracowników straży i dozoru. Przed nimi tory kolejowe gliwickiego węzła rozrządowego. Na nich lokomotywy i wagony zarówno towarowe, jak i osobowe, podkreślone kolorem, zielone, błękitne, brązowe i ceglaste tworzą niemal ornament barwny i ustawienie jak w dziecięcej zabawie klockami czy kolejką. W oddali widoczne budynki i ich fragmenty odsłonięte przez bujną zieleń, głownie spadziste dachy z kominami, wieże oraz elewacje z otworami okiennymi. Dominantę stanowi w dużym skrócie perspektywicznym bryła kościoła Wszystkich Świętych, późnośredniowiecznej hali najstarszej fary miejskiej. Obok jasna sylweta synagogi, a w pobliżu wieża Ratusza. Po prawej dachy klasztorne i wieża kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego, barokowego obiektu architektury, w którym zatrzymał się król Jan III Sobieski w drodze pod Wiedeń. Zurbanizowane otoczenie zamyka się w układzie owalnicy. Przeważa niezbyt wysoka zabudowa handlowego miasta przyjaznego mieszkańcom. Wilgotny teren nadrzeczny obfituje w różne formy zieleni, wysokie drzewa, drzewka owocowe i krzewy skupiające się w gęstej masie, sprawiające wrażenie parku czy ogrodu, przy którym powstało miasto. Na zamglonej linii horyzontu łagodne linie wzgórz szaro błękitnie cieniowanych. Pola i łąki od bezpośredniej strefy dworca i strefy miejskiej odgrodzone brązowo beżowymi sztachetami płotu. Przed dworcem na polu trwają prace. Dwukonny wóz został wypełniony sianem. Przy nim kobiety grabią pozostałe siano. Mężczyźni ładują je na wóz. Wszyscy ubrani w codzienne, proste ubiory do pracy, płócienne koszule, barwne spódnice z zapaskami, proste spodnie i kamizele. W tle rosnąca ozimina. Znajduje się na lessowym wzgórzu. Widoczna również droga polna, a właściwie ścieżka z koleinami, prowadząca do miasta. Na niej załadowany wóz zaprzężony w dwa konie siwka i kasztanka prowadzone przez woźniców. Przy wozie tajemnicza postać w stroju podróżnym : szarej „podwójnej” pelerynie i antracytowym kapeluszu. Zwyczajem dawnych artystów, może to być autor grafiki patrzący na miasto w oddali. Pod drzewami siedzą, odpoczywają i rozmawiają dwaj mężczyźni w krótkich surdutach. Jeden z nich nosi czapkę z daszkiem, a drugi przekształcony bonnet. Niuanse cieniowania podkreślają narracyjny wątek. Po lewej struktura głębokiego cienia w kontraście z oświetloną przeciwną stroną tworzy przestrzenne wrażenie wysokości i głębi. Na wzgórzu powstaje z zastosowaniem palety ziemi owal kompozycji otwartej prowadzącej do rozjaśnionego dalekiego planu.
LATA
1848
DATOWANIE OPISOWE
1848 r
TWORZYWO
papier
TECHNIKA
litografia kolorowana, litografia
IDENTYFIKATOR
MGl/SZ/4027
AUTOR
Knippel Ernst Wilhelm [litograf]