Wykład: „Odwaga i symbol. Pierścień z wizerunkiem księcia Józefa Poniatowskiego. O biżuterii patriotycznej w zbiorach Muzeum w Gliwicach”
TERMIN
czwartek, 6 listopada 2025
godz. 17:00
MIEJSCE
Willa Caro
Wykład: „Odwaga i symbol. Pierścień z wizerunkiem księcia Józefa Poniatowskiego. O biżuterii patriotycznej w zbiorach Muzeum w Gliwicach”
W czwartek, 6 listopada br., o godz. 17.00, zapraszamy do Willi Caro na wykład oraz oprowadzanie kuratorskie po wystawie „120 lat Muzeum w Gliwicach”, na której prezentujemy m.in. kolekcję biżuterii patriotycznej.
Zbiór zawiera około 50 sztuk biżuterii patriotycznej polskiej oraz kilkanaście sztuk biżuterii patriotycznej pruskiej. Wśród obiektów - nowy nabytek - złoty pierścień z gemmą z wizerunkiem księcia Józefa Antoniego Poniatowskiego oraz: złote zegarki z wizerunkami Kościuszki i Sobieskiego z manufaktury Antoniego Norberta Patka, pierścienie, brosze i medaliony po powstaniu listopadowym, biżuteria z okresu żałoby narodowej po powstaniu styczniowym, biżuteria z symbolami Legionów Polskich oraz kopie biżuterii patriotycznej (z orłami z różnych okresów historii Polski) z lat 80. XX w.
Wśród ważnych obiektów pruskich, wykonanych w Królewskich Odlewniach Żeliwa w Berlinie i w Gliwicach, znajduje się m.in. Krzyż Żelazny (najważniejsze odznaczenie pruskie od 1813 r.), medaliony i bransolety z gemmami z królową Luizą Pruską, która zasłynęła popularnym powiedzeniem „złoto poszło za żelazo”.
Na wykładzie zostaną przypomniane sylwetki bohaterów narodowych, omówiona będzie symbolika patriotyczna, która na drobnych przedmiotach jak: zawieszki, brosze, pierścienie wyrażała treści umiłowania Ojczyzny, wzajemnego wsparcia w narodzie, złożenia osobistego hołdu bohaterom narodowym. Znaczenie tego rodzaju biżuterii urosło do rangi relikwii rodzinnych, przechowywanych pieczołowicie z pokolenia na pokolenie. Wykład poprowadzi Patrycja Gwoździewicz, kierownik Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego.
Warto będzie też przypomnieć, że pierścienie odegrały wielką rolę w kulturze. Wywodzą się z tradycji ludów pierwotnych. Od zamierzchłych czasów były symbolem najgłębszych myśli, wszystkich poświęceń i świętości. Pierścień był znakiem haseł narodowych, symbolem klęski i zwycięstwa, miłości Ojczyzny, miłości małżeńskiej, wierności, towarzyszył ślubom i pragnieniom. Znamionował potęgę, siłę i męstwo. Biżuteria żałobna noszona po powstaniu styczniowym wymagała też odwagi – jej noszenie zaborca rosyjski uważał za przejaw buntu, za co groziły kary finansowe lub areszt.
Powiązane wystawy
120 lat Muzeum w Gliwicach
09 października - 21 listopada 2025
